Το ημερολόγιο του καλλιεργητή

Καιρικές συνθήκες, κατάλληλες για την εκδήλωση του ωιδίου και του περονόσπορου, δύο μυκητολογικών ασθενειών που είναι ιδιαίτερα σοβαρές για το αμπέλι. Ο πυρηνοτρήτης, ο ρυγχίτης και ο ωτιόρυγχος είναι έντομα που μπορούν να ζημιώσουν την ελιά αυτή την εποχή, με το τελευταίο να μην προκαλεί ζημιές οικονομικής σημασίας. Όσο για την καρυδιά, ζημιά μπορούν να προκαλέσουν δύο επίσης μυκητολογικές ασθένειες, η βακτηρίωση και η ανθράκωση, από τώρα μέχρι και όλο το καλοκαίρι.

ΑΜΠΕΛΙ

Το αμπέλι είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στο ωίδιο και ιδιαίτερα από το στάδιο του μούρου έως και το κλείσιμο των ραγών και συνιστάται σε αυτά τα στάδια τα σταφύλια να είναι προστατευμένα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι προσβολών.

Προσοχή απαιτείται γενικά σε περιοχές που η ασθένεια ενδημεί και κυρίως όταν επικρατούν καιρικές συνθήκες, κατάλληλες για την εκδήλωση της ασθένειας και συγκεκριμένα όταν ο καιρός είναι υγρός και οι θερμοκρασίες σχετικά υψηλές.

Οι αμπελουργοί επιβάλλεται να επισκοπούν τον αμπελώνα τους δύο φορές την εβδομάδα και να συλλέγουν και να καταστρέφουν τους προσβεβλημένους βλαστούς.

Σημειώνεται ότι ο μύκητας αναπτύσσεται καλύτερα στα σκιαζόμενα μέρη του φυτού (ο ήλιος περιορίζει την ανάπτυξή του) και γι’ αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη στα ξεφυλλίσματα, τα δε καλλιεργητικά μέτρα βελτιώνουν την κυκλοφορία του αέρα στον αμπελώνα.

Επισημαίνεται ότι τα καλλιεργητικά μέτρα συντελούν, επίσης, και στο καλύτερο στέγνωμα των φυτών από τη βροχή και τη δροσιά, συμβάλλοντας καθοριστικά στον περιορισμό της σοβαρότητας των ασθενειών του περονοσπόρου και του ωιδίου.

ΕΛΙΑ

Υπενθυμίζεται στους ελαιοπαραγωγούς ότι η ποικιλία Κορωνέικη (η σπουδαιότερη ελληνική ποικιλία ελιάς, για παραγωγή λαδιού) στις πρώιμες περιοχές βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης της καρπόδεσης και στις όψιμες στο στάδιο λίγο πριν την άνθηση (κρόκιασμα ανθέων), καθώς και στην έναρξη της άνθησης.

Ειδικότερα, στις πρώιμες και παραλιακές περιοχές έχει ξεκινήσει η πτήση της καρπόβιας γενιάς του πυρηνοτρήτη και οι συλλήψεις στις φερομονικές παγίδες αυξάνονται και παρατηρούνται οι πρώτες ωοτοκίες και εκκολάψεις στους μικρούς καρπούς.

Οι προσβεβλημένοι καρποί είτε ξηραίνονται, μαυρίζουν και πέφτουν λόγω του τραυματισμού του ποδίσκου προκαλώντας πρώιμη θερινή καρπόπτωση, είτε παραμένουν στο δέντρο και το φθινόπωρο κατά την έξοδο των προνυμφών.

Στόχος των καλλιεργητών πρέπει να είναι η όποια επέμβαση να επιφέρει την θανάτωση των νεαρών προνυμφών πριν μπουν στον καρπό, με την επισήμανση ότι μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας έχουν οι ελαιώνες με μέτρια καρποφορία. Συνιστάται ψεκασμός κάλυψης με τα κατάλληλα, εγκεκριμένα εντομοκτόνα.

Οι παραγωγοί πρέπει να ξέρουν ότι ο ρυγχίτης είναι ένα μικρό καστανόχρωμο σκαθάρι που τρέφεται με καρπούς της ελιάς, δημιουργώντας χαρακτηριστικές τρύπες μορφής «κρατήρα» στην επιφάνειά τους και ότι έντονες προσβολές μπορεί να προκαλέσουν πρόωρη καρπόπτωση το καλοκαίρι και κυρίως το φθινόπωρο.

Στις περιπτώσεις που απαιτείται επέμβαση για τον ρυγχίτη, αυτή θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της καρπόδεσης και εφόσον επιλεγεί ένα κατάλληλο εντομοκτόνο, επιτυγχάνεται συνδυασμένα και η αντιμετώπιση του πυρηνοτρήτη.

Γνωστοποιείται ότι ο ωτιόρυγχος είναι ένα νυκτόβιο σκαθάρι που ανεβαίνει στα δέντρα από τον κορμό τις νυχτερινές ώρες και προκαλεί χαρακτηριστικά περιφερειακά φαγώματα στα φύλλα (πριονωτά) αλλά και χαρακτηριστική καρπόπτωση μαζί με τον ποδίσκο του καρπού, σπάνια προκαλεί ζημιές οικονομικής σημασίας.

Συμπληρωματικά αναφέρεται ότι σε ελαιώνες με ιστορικό έντονων προσβολών τα προηγούμενα χρόνια, μπορεί να γίνει συνδυασμένη αντιμετώπιση με τον πυρηνοτρήτη με τη διευκρίνιση ότι στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να φροντίσουν οι ελαιοπαραγωγοί να γίνει επιπλέον ψεκασμός στο λαιμό και στον κορμό των δέντρων.

ΚΑΡΥΔΙΑ

Οι καλλιεργητές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η βακτηρίωση της καρυδιάς προκαλεί νεκρώσεις στα θηλυκά άνθη (ίουλοι), στα φύλλα, στη νεαρή βλάστηση και στους καρπούς, που είναι ευαίσθητοι στην ασθένεια από την άνθηση και ολόκληρη την καλοκαιρινή περίοδο.

Προτείνεται για την αντιμετώπισή της ψεκασμός με χαλκούχα σκευάσματα κάθε 10-15 ημέρες από την έναρξη της βλάστησης μέχρι το τέλος της καρπόδεσης και πρέπει να δίνεται προσοχή στο ευαίσθητο στάδιο της μόλυνσης των δέντρων, που είναι αυτό της άνθησης των θηλυκών, ώστε να πραγματοποιηθεί τότε ένας ψεκασμός με ένα κατάλληλο, εγκεκριμένο μυκητοκτόνο με τη μικρότερη συνιστώμενη δόση.

Η ανθράκωση είναι μια μυκητολογική ασθένεια που προσβάλλει τα φύλλα, τους ετήσιους βλαστούς και τους καρπούς της καρυδιάς και εκδηλώνεται αρχικά στα φύλλα με νεκρωτικές κηλίδες που συχνά ενώνονται και δημιουργούν μεγαλύτερες, ενώ στη συνέχεια τα φύλλα κιτρινίζουν και πέφτουν. Η ασθένεια προκαλεί, επίσης, και στους καρπούς νεκρωτικές κηλίδες και αν τα καρύδια είναι πολύ μικρά δεν αναπτύσσονται κανονικά και πέφτουν πρόωρα.

Επισημαίνεται ότι για την αντιμετώπιση της βακτηρίωσης μπορούν οι παραγωγοί να καταπολεμήσουν συνδυαστικά και την ανθράκωση.

Προσοχή απαιτείται, τέλος, κατά τη διάρκεια της άνθησης να αποφεύγονται οι ψεκασμοί με μελισσοτοξικά, φυτοπροστατευτικά προϊόντα και όταν δεν είναι απολύτως εφικτό, αυτοί να γίνονται τις απογευματινές ώρες και να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες χρήσης των φαρμάκων.