Το ημερολόγιο του καλλιεργητή

Γράφει η ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ

Γεωπόνος

Ο Νοέμβριος είναι μήνας σποράς για τα χειμωνιάτικα σιτηρά και ψυχανθή, που είναι πολύ σημαντικά φυτά τόσο για τον άνθρωπο όσο και για τη διατροφή των ζώων. Οι αναγκαίες καλλιεργητικές φροντίδες για την προετοιμασία της κλίνης του σπόρου γίνονται άμεσα. Στο βαμβάκι είναι απαραίτητη η στελεχοκοπή και η ενσωμάτωση των στελεχών εντός του εδάφους, στη μηλιά πρέπει να αντιμετωπιστούν η σέζια και το φουζικλάδιο, ενώ στην αχλαδιά η ψύλλα.

ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΑ ΣΙΤΗΡΑ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΘΗ

Ο Νοέμβριος είναι ο κατεξοχήν μήνας σποράς των χειμωνιάτικων σιτηρών και ψυχανθών στη χώρα μας. Είναι όλα φυτά ξηρικά, αξιοποιούν κατά τον καλύτερο τρόπο εδάφη, που δεν έχουν δυνατότητα άρδευσης και ολοκληρώνουν με επιτυχία το βιολογικό τους κύκλο, στηριζόμενα στο νερό των βροχοπτώσεων.

Στα χειμωνιάτικα σιτηρά συγκαταλέγονται το σιτάρι (μαλακό και σκληρό και τώρα τελευταία δίκοκκο και σπέλτα), το κριθάρι (δίστοιχο και εξάστοιχο), η βρώμη, η σίκαλη (ή βρίζα) και τα τριτικάλε. Στα χειμωνιάτικα ψυχανθή ανήκουν τα όσπρια και τα κτηνοτροφικά ψυχανθή (ετήσια ή πολυετή). Στα όσπρια ανήκουν τα κουκιά, η φακή, τα ρεβίθια (σπέρνονται περισσότερο την άνοιξη), το μπιζέλι, το λαθούρι (φάβα), η ρόβη, το λούπινο και στα κτηνοτροφικά ψυχανθή ο βίκος, τα κτηνοτροφικά κουκιά, το κτηνοτροφικό ρεβίθι, το κτηνοτροφικό μπιζέλι, το κτηνοτροφικό λαθούρι, το λούπινο και η ρόβη (ετήσια), καθώς επίσης η μηδική (πολυετές) και τα τριφύλλια (ετήσια και πολυετή). Τα κτηνοτροφικά ψυχανθή καλλιεργούνται άλλοτε για το χόρτο τους, που συνήθως ξηραίνεται (σανός - σανοδοτικά) και άλλοτε για τον καρπό της (καρποδοτικά).

Σημειώνεται ότι η μηδική και τα πολυετή τριφύλια εγκαθίστανται στο χωράφι άπαξ κάθε 4 ή 5 χρόνια και η εποχή εγκατάστασης της φυτείας είναι το φθινόπωρο (συνηθέστερο, σε περιοχές με ήπιο χειμώνα) ή η άνοιξη (σε περιοχές βορειότερες, που έχουν όμως δυνατότητα άρδευσης). Ακόμα στα όσπρια ανήκουν τα φασόλια, τα κοινά και οι γίγαντες, που σπέρνονται όμως την άνοιξη.

Με τον ερχομό του Νοεμβρίου η περίοδος είναι κατάλληλη για την προετοιμασία της κλίνης του σπόρου. Για το λόγο αυτό απαιτείται ένα όργωμα βάθους 15-20 εκατοστών και ένα ή δύο σβαρνίσματα για το σπάσιμο των μεγάλων βώλων. Το σβάρνισμα μπορεί να είναι και σταυρωτό, ενώ η τελική κλίνη του σπόρου πρέπει να είναι ελαφρώς βωλώδης και όχι λειοτριβημένη. Ο αναγκαίος κανόνας, που ισχύει πάντα, είναι ότι οι καλλιεργητικές παρεμβάσεις, πρέπει να γίνονται παραμονές της σποράς και όταν το έδαφος είναι στο ρώγο του, δηλαδή όταν είναι στο άριστο εκείνο επίπεδο υγρασίας, που ούτε κόβεται από το υνί σε μεγάλες εδαφικές μάζες (όταν διαθέτει περίσσεια υγρασίας) ούτε κονιορτοποιείται (όταν είναι υπερβολικά ξηρό). Παραμονές της σποράς ή συγχρόνως γίνεται και η βασική λίπανση που έχει επιλεγεί.

ΒΑΜΒΑΚΙ

Εντός του Νοεμβρίου θα ολοκληρωθεί σιγά-σιγά η καλλιέργεια του βαμβακιού στις βορειότερες περιοχές της χώρας. Ο φετινός Οκτώβριος ήταν ιδιαίτερα ζεστός, χωρίς πολλές βροχές σε πολλές περιοχές, γεγονός θετικό για την πρωίμανση της παραγωγής και για τη συλλογή προβροχικών βαμβακιών.

Αμέσως μετά τη συγκομιδή κρίνεται απαραίτητο οι βαμβακοπαραγωγοί να κάνουν στελεχοκοπή, ψιλοτεμαχισμό και θρυμματισμό των υπολειμμάτων της καλλιέργειας (στελέχη, ασυγκόμιστα καρύδια κ.ά.) με στελεχοκόπτη της καλλιέργειας ή καταστροφέα και ενσωμάτωσή τους στο έδαφος με υνιοφόρο άροτρο σε βάθος 15-20 εκατ. ή ακόμα και 25 εκατ.

Σημειώνεται ότι με τον οριζόντιο κύλινδρο (καταστροφέα) θανατώνονται περισσότερες προνύμφες ρόδων σκουληκιών κατά τη στελεχοκοπή απ’ ότι με τον περιστροφικό τύπο στελεχοκόπτη (κοινός).

Με την εφαρμογή των παραπάνω καλλιεργητικών φροντίδων επιτυγχάνεται η καταστροφή μεγάλου μέρους του πληθυσμού των προνυμφών του πράσινου και του ρόδινου σκουληκιού, που θα διαχείμαζαν στα στελέχη και μειώνεται έτσι η προβολή κατά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο.

ΜΗΛΟΕΙΔΗ (Μηλιά-Αχλαδιά)

Για την καταπολέμηση του εντόμου σέζια συνίσταται η εφαρμογή ψεκασμού στους κορμούς και στα κλαδιά της μηλιάς και της αχλαδιάς μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου. Το έντομο αντιμετωπίζεται με θερινούς πολτούς ή με κατάλληλα, εγκεκριμένα για τη μηλιά και την αχλαδιά εντομοκτόνα, που μειώνουν τις διαχειμάζουσες προνύμφες του εντόμου.

Σε οπωρώνες αχλαδιάς με σοβαρή προσβολή από ψύλλα, συνίσταται ένας ψεκασμός με κατάλληλα, εγκεκριμένα εντομοκτόνα (συνθετικές, πυρεθρίνες) με την έναρξη της πτώσης των φύλλων. Ο ψεκασμός πρέπει να γίνει κατά τη διάρκεια μίας ηλιόλουστης ημέρας.

Στη μηλιά και την αχλαδιά όταν παρουσιάζεται σοβαρή προσβολή από φουζικλάδιο, πρέπει να γίνει ένας ψεκασμός, πριν αρχίσει η πτώση των φύλλων, με διαφυλλικό λίπασμα ουρίας 5% ή με ένα κατάλληλο, εγκεκριμένο μυκητοκτόνο. Στα καλλιεργητικά μέτρα αντιμετώπισης του μύκητα περιλαμβάνεται το παράχωμα ή το κάψιμο των πεσμένων φύλλων και η αφαίρεση και το κάψιμο των προσβεβλημένων κλάδων.

Ευνόητο είναι ότι η ασθένεια αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά, όταν τα μέτρα που λαμβάνονται είναι γενικής εφαρμογής σε μια περιοχή.