Ημερολόγιο καλλιεργητή

Γράφει η ΑΓΓ. ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ

Εποχή κατάλληλη για την προληπτική αντιμετώπιση των μυκητολογικών ασθενειών στα σπορεία του καπνού, καθώς και στα ψυχρά (υπαίθρια) σπορεία, που προετοιμάζονται για την εγκατάσταση των ανοιξιάτικων κηπευτικών (τομάτα, μελιτζάνα, πιπεριά κ.ά.). Ύστατη περίοδος για την εφαρμογή της επιφανειακής λίπανσης στα χειμερινά σιτηρά και εποχή προετοιμασίας της μεταφύτευσης των φυταρίων της βιομηχανικής τομάτας στο χωράφι (οριστική τους θέση). Ξεκίνησε και βρίσκεται σε εξέλιξη η σπορά του ηλίανθου στις περιοχές που καλλιεργείται το φυτό.

ΚΑΠΝΟΣ

Στα καπνοσπορεία θερμά ή ψυχρά, ανάλογα με την εποχή και την περιοχή που εγκαταστάθηκαν, απαιτείται ιδιαίτερη επαγρύπνηση για την προληπτική, εάν είναι δυνατόν, αντιμετώπιση των ασθενειών τους, που κυριότερές τους είναι ο περονόσπορος και οι τήξεις των σπορείων (πύθιο, φυτόφθορα κ.ά.).

Ενδείκνυται τα σπορεία να αερίζονται επαρκώς, να ελέγχονται οι αρδεύσεις, ώστε να είναι κανονικές και να γίνονται προληπτικοί ψεκασμοί με τα κατάλληλα, εγκεκριμένα μυκητοκτόνα από το σταύρωμα των φυταρίων και μετά. Επίσης, υποχρεούνται οι καπνοπαραγωγοί να επεμβαίνουν με τα κατάλληλα εντομοκτόνα, όταν τα φυτάρια προσβάλλονται από αφίδες (μελίγκρα).

ΗΛΙΑΝΘΟΣ
Εποχή για τη σπορά του ηλίανθου, που ξεκινά νωρίς την άνοιξη και όταν η θερμοκρασία του εδάφους (σε βάθος 5 εκατοστών) έχει σταθεροποιηθεί στους 8^οC. Επισημαίνεται ότι στη Βόρεια Ελλάδα, όπου κυρίως καλλιεργείται ο ηλίανθος, οι θερμοκρασίες αυτές εξασφαλίζονται από τα μέσα Μαρτίου και μετά.

Συνιστάται η σπορά να πραγματοποιείται από τα μέσα Μαρτίου μέχρι και τις αρχές Απριλίου και όταν το χωράφι βρίσκεται στο ρώγο του, πράγμα που σημαίνει ότι διατηρεί και την κατάλληλη υγρασία.

Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι οι καλλιεργητικές επεμβάσεις που εκτελούνται πριν τη σπορά, έχουν ως σκοπό:

• τη δημιουργία της κατάλληλης κλίνης του σπόρου για ομαλό και γρήγορο φύτρωμα,
• τη βελτίωση των φυσικών ιδιοτήτων του εδάφους για την ανάπτυξη των ριζών στο κατάλληλο βάθος, αφού ο ηλίανθος είναι ένα χαρακτηριστικά βαθύρριζο φυτό και
• την αντιμετώπιση των ζιζανίων που έχουν εν τω μεταξύ αναπτυχθεί.

Οι παραγωγοί πρέπει να γνωρίζουν ότι οι επεμβάσεις που θα γίνουν πρέπει να είναι όσο το δυνατόν λιγότερες και με ελαφρά μηχανήματα, με στόχο τη διαφύλαξη της καλής εδαφικής δομής. Επισημαίνεται, επίσης, ότι το έδαφος για να δεχθεί καλύτερα το σπόρο, το ανώτερο στρώμα του πρέπει να είναι καλά ψιλοχωματισμένο και να μην υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας «κρούστας». Υπενθυμίζεται ότι το αμέσως επόμενο στρώμα και μέχρι 6 εκατοστά βάθος να είναι κι αυτό καλά ψιλοχωματισμένο, ενώ κάτω από 6 εκατοστά να μην είναι πολύ συνεκτικό.

ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΣΙΤΗΡΑ

Υπάρχει ακόμα ένα μικρό χρονικό περιθώριο εφαρμογής της επιφανειακής αζωτούχου λίπανσης, όπου θα χορηγηθεί το υπόλοιπο μισό άζωτο, αφού το πρώτο μισό χορηγήθηκε κατά τη βασική λίπανση, μαζί με τον φωσφόρο και το κάλιο. Το άζωτο αυτό θα καλύψει πλήρως τις ανάγκες των φυτών, ενόψει του ξεσταχυάσματος και της άνθησής τους, που είναι η πιο κρίσιμη περίοδος της ζωής τους.

Για την αποφυγή απωλειών, καλό είναι να χρησιμοποιούνται νιτρικά λιπάσματα (π.χ. νιτρική αμμωνία) σε αυξημένες δόσεις, όταν οι περιοχές είναι υγρές και τα εδάφη χαμηλής γονιμότητας. Οι ποσότητες της νιτρικής αμμωνίας μειώνονται σημαντικά εάν στο χωράφι προηγήθηκε καλλιέργεια σανοδοτικού ψυχανθούς ή χλωρή λίπανση, αλλά και σε ποικιλίες που παρουσιάζουν τάση για πλάγιασμα.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΟΜΑΤΑ

Πλησιάζει ο χρόνος (πρώτο δεκαπενθήμερο του Απριλίου) για τη μεταφύτευση των φυταρίων της βιομηχανικής τομάτας από το χωράφι στην οριστική τους θέση, τόσο αυτών που έχουν παραχθεί σε θερμό σπορείο (σπορείο με κάλυψη) όσο και εκείνων που έχουν αγορασθεί έτοιμα, με στόχο την πρωίμηση της παραγωγής.

Συνιστάται, ενόψει της μεταφύτευσης, η καλή προπαρασκευή του εδάφους, που απαιτεί ψιλοχωμάτισμα και επιβάλλεται να γίνεται με ελαφρά γεωργικά μηχανήματα (π.χ. καλλιεργητής) και με την τελευταία καλλιεργητική παρέμβαση που γίνεται παραμονές της ημερομηνίας μεταφύτευσης, η ενσωμάτωση στο έδαφος των απαραίτητων ανόργανων λιπασμάτων (βασική λίπανση). Απαραίτητη κρίνεται και η ισοπέδωση της επιφάνειας του εδάφους, ιδιαίτερα σε χωράφια και ποικιλίες που πρόκειται να συγκομιστούν μηχανικά.

ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ

Εποχή κατάλληλη για τη δημιουργία ψυχρών (υπαίθριων) σπορείων για τα διάφορα ανοιξιάτικα κηπευτικά, όπως η τομάτα, η μελιτζάνα, η πιπεριά κ.ά.

Οι παραγωγοί πρέπει να διατηρήσουν τα φυτά στα σπορεία για 2 περίπου μήνες, πριν από τη μεταφύτευσή τους στην οριστική θέση που είναι ο λαχανόκηπος ή ένα θερμοκήπιο. Ιδιαίτερη φροντίδα απαιτείται να δείξουν οι καλλιεργητές στις προληπτικές επεμβάσεις φυτοπροστασίας, κατά την παραμονή των φυταρίων στο σπορείο, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες μυκητολογικών προσβολών. Ως ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αποφυγή της προσβολής των φυταρίων από τις επικίνδυνες μυκητολογικές ασθένειες, προτείνεται η αλλαγή της θέσης του σπορείου από χρονιά σε χρονιά.