Ημερολόγιο καλλιεργητή

Γράφει η ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ

Γεωπόνος

Εποχή που είναι κατάλληλη για την αντιμετώπιση της πιο σοβαρής μυκητολογικής ασθένειας της ελιάς, της βερτιτσιλλίωσης, με καλλιεργητικά και όχι με χημικά μέσα, καθώς και για την καταπολέμηση των εντομολογικών της προσβολών από τα ξυλοφάγα έντομα (σκολύτες) που την προσβάλλουν. Περίοδος που ενδείκνυται η συνέχιση της δημιουργίας των σπορείων στον καπνό, καθώς και η προετοιμασία της κλίνης του σπόρου του αραβοσίτου.

ΕΛΙΑ

Η βερτιτσιλλίωση αποτελεί την πιο σοβαρή ασθένεια της ελιάς που ταλανίζει τους ελαιώνες σε πολλές περιοχές της χώρας, τα τελευταία χρόνια. Επισημαίνεται ότι η ασθένεια προκαλείται από ένα μύκητα εδάφους με πολύ μεγάλο κύκλο ξενιστών και μολύνει τα δέντρα από τις λεπτές ρίζες τους, προκαλώντας απόφραξη των αγγείων του ξύλου. Τα συμπτώματα της ασθένειας εμφανίζονται με τον μεταχρωματισμό των δέντρων, που στη συνέχεια, εξελισσόμενη η ασθένεια, παρουσιάζονται μεμονωμένα ξερά κλαδιά (ημιπληγία) ή πλήρης ξήρανση των νεαρών δένδρων (αποπληξία). Σημειώνεται ότι η βερτιτσιλλίωση μεταδίδεται από μολυσμένα φύλλα ελιάς ή όταν ο ελαιώνας συγκαλλιεργείται με άλλα ευπαθή στον μύκητα φυτά, όπως το βαμβάκι, η τομάτα, οι πατάτες κ.ά.

Η ασθένεια δεν αντιμετωπίζεται με χημικά μέσα, αλλά μόνο με τα συνήθη καλλιεργητικά, όπως το κόψιμο και το κάψιμο των προσβεβλημένων κλάδων, η αποφυγή οργωμάτων, η καταστροφή των ζιζανίων, η αποφυγή συγκαλλιέργειας ή γειτνίασης με ευπαθή στην ασθένεια φυτά, η εφαρμογή ηλιοαπολύμανσης σε εγκατεστημένους ελαιώνες κ.ά.

Περίοδος που συνιστάται η αντιμετώπιση των εντομολογικών προσβολών της, που είναι τα διάφορα ξυλοφάγα έντομα (σκολύτες), επειδή προκαλούν με τη σειρά τους μεγάλες ζημιές στα δέντρα, προσβάλλοντας τα μικρά, τα νεαρά, αλλά και τα ξερά κλαδιά τους. Ενδείκνυται η καταπολέμηση των σκολυτών προληπτικά με καλλιεργητικά μέτρα, όπως είναι το κλάδεμα, η αναγκαία ανόργανη λίπανση, καθώς και τα απαραίτητα ποτίσματα. Προς την ίδια κατεύθυνση πρέπει να εξαλειφθούν μέχρι τις αρχές Μαρτίου, οι παράγοντες που μειώνουν την ευρωστία των δέντρων, αφαιρώντας και καίγοντας τα ξερά και ημίξερα κλαδιά, που αποτελούν, συνήθως, τις κύριες εστίες μόλυνσης.

ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΣ

Εποχή που είναι κατάλληλη για την προετοιμασία του εδάφους (προετοιμασία της κλίνης του σπόρου) για να ακολουθήσει η σπορά του αραβοσίτου, η οποία στη χώρα μας πραγματοποιείται από τα μέσα Μαρτίου μέχρι και τα μέσα Απριλίου. Η περίοδος της προετοιμασίας μπορεί να κλιμακωθεί και μέχρι τον Ιούνιο, εάν καταστεί αναγκαίο, ανάλογα με την περιοχή, τις καιρικές συνθήκες, την ακολουθούμενη αμειψισπορά, την εφαρμοζόμενη τεχνική καλλιέργειας και τις ανάγκες του καλλιεργητή.

Επισημαίνεται ότι όσο πρωιμότερη είναι η σπορά του, τόσο μεγαλύτερες είναι και οι αποδόσεις του, γι’ αυτό και επιλέγεται αυτή σε σχέση με την όψιμη.

Σημειώνεται ότι οι καλλιεργητικές φροντίδες που προηγούνται της σποράς, αποσκοπούν στην καταστροφή των ζιζανίων και των μεγάλων βόλων, στην αφρατοποίηση του εδάφους και στη δημιουργία της κατάλληλης κλίνης του σπόρου, με στόχο να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες φυτρώματος και πρώτης εγκατάστασης των νεαρών φυταρίων. Προσοχή πρέπει να δίνεται από τους καλλιεργητές στο ελαφρύ όργωμα με δίσκους ή υνιοφόρο άροτρο, στο σβάρνισμα με δισκοσβάρνα ή οδοντωτή σβάρνα, έτσι ώστε να περιορίζεται η κατεργασία του εδάφους σε μικρό βάθος και να μη χάνεται η πολύτιμη εδαφική υγρασία, που είναι απαραίτητη για το ομαλό φύτρωμα και την καλή πρώτη ανάπτυξη. Συνιστάται να αποφεύγεται ο ψιλοχωματισμός του εδάφους, επειδή ο αραβόσιτος λόγω του μεγέθους του σπόρου του δεν τον έχει ανάγκη και επιπλέον δημιουργεί και κακή εδαφική δομή.

ΚΑΠΝΟΣ

Κατάλληλη είναι η εποχή για την προετοιμασία των καπνοσπορείων (ψυχρών ή θερμών) με το έδαφος να φρεζάρεται για να λεπτοτεμαχιστεί και να διαμορφώνεται στη συνέχεια σε πρασιές πλάτους 1 μέτρου, μήκους 5-10 μέτρων και ύψους 20 εκατοστών από την επιφάνεια του εδάφους, έτσι ώστε να στραγγίζει καλά και εύκολα. Ενδείκνυται μεταξύ των πρασιών να αφήνεται διάδρομος 50 εκατοστών για τη διευκόλυνση των καλλιεργητικών φροντίδων, να ακολουθεί η ισοπέδωση και ο ψιλοχωματισμός της επιφάνειάς τους και να ολοκληρώνεται η διαδικασία με την απολύμανση, με τα κατάλληλα σκευάσματα, με στόχο την αποφυγή εμφάνισης μυκητολογικών, αλλά και άλλων προσβολών στα νεαρά καπνόφυτα. Η σπορά στο καπνοσπορείο γίνεται τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο, με 0,6 - 0,8 γραμμάρια σπόρου ανά τετραγωνικό μέτρο για τα καπνά ανατολικού τύπου και 0,2 - 0,4 γραμμάρια για τα καπνά αμερικάνικου τύπου. Σημειώνεται ότι μεγαλύτερη ποσότητα σπόρου ανά τετραγωνικό μέτρο οδηγεί σε μεγάλη πυκνότητα φυτών με πιθανές τήξεις σπορείων, δημιουργώντας και φτωχό ριζικό σύστημα, ενώ αντίθετα μικρότερη ποσότητα μπορεί να δώσει φυτά που χαρακτηρίζονται από πρώιμη άνθηση. Επισημαίνεται ότι για ένα στρέμμα χωραφιού χρειάζονται φυτά που προέρχονται από 6 - 10 τετραγωνικά μέτρα σπορείου, για τις αμερικάνικες ποικιλίες (π.χ. Virginia, Burley) και θα μεταφυτευτούν 2.500 - 3.000 φυτά ανά στρέμμα και 10 - 20 τετραγωνικά μέτρα σπορείου για τις ανατολικού τύπου (Μπασμάς, Κατερίνης) που με την σειρά τους θα μεταφυτευτούν 15.000 - 25.000 φυτά ανά στρέμμα. Η σπορά γίνεται στα «πεταχτά» (χύδην) με το χέρι και αφού ο σπόρος ανακατευθεί με άμμο ή στάχτη για να αυξηθεί ο όγκος (ο σπόρος του καπνού είναι πολύ μικρός) και να διευκολυνθεί η ομοιόμορφη κατανομή του. Ενδείκνυται μετά τη σπορά να ακολουθεί καλό πάτημα του καπνοσπορείου με σανίδα ή κύλινδρο για την καλή πρόσφυση του σπόρου με το έδαφος και για την κάλυψη του σπόρου με ένα λεπτό στρώμα χωνεμένης και απολυμασμένης κοπριάς.