Μεταποίηση και τουριστικά καταλύματα σε γεωργική γη με Προεδρικό Διάταγμα

Τουριστικά καταλύματα μέχρι 30 κλίνες, βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και μεταποίησης μέσης όχλησης, εγκαταστάσεις ΑΠΕ είναι κάποιες από τις δραστηριότητες που προβλέπει το νέο προεδρικό διάταγμα το οποίο αφορά τις χρήσεις γης.

Το Προεδρικό Διάταγμα δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 29/06/2018 - Αριθμός Φύλλου 114) και προοσδιορίζει το εύρος και περιεχόμενο των κατηγοριών χρήσεων γης, που θα εφαρμόζονται εφεξής από τον πολεοδομικό σχεδιασμό για την οργάνωση και λειτουργία των οικιστικών κέντρων της χώρας αλλά και του εξωαστικού χώρου.

Ειδικότερα, ως περιοχές με αγροτική χρήση νοούνται περιοχές που περιλαμβάνουν εκτάσεις γεωργικής γης στις οποίες επιτρέπονται οι παρακάτω ειδικές χρήσεις:

Κατοικία για την εξυπηρέτηση της αγροτικής χρήσης.
Τουριστικά καταλύματα μέχρι 30 κλίνες.
Βιομηχανικές και Βιοτεχνικές εγκαταστάσεις χαμηλής και μέσης όχλησης, συσκευασίας και μεταποίησης τοπικά παραγόμενων αγροτικών προϊόντων.
Αγροτικές εκμεταλλεύσεις - εγκαταστάσεις.
Γωνιές ανακύκλωσης και μικρά πράσινα σημεία.
Εγκαταστάσεις ΑΠΕ.
Σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας δεν επιτρέπονται άλλες χρήσεις πλην της αγροτικής εκμετάλλευσης - αγροτικής δραστηριότητας, κατά την έννοια του ν. 3874/2010 (Α’ 151) όπως ισχύει, εκτός αν προβλέπονται από ειδική διάταξη νόμου και είναι σύμφωνες με τις κατευθύνσεις του χωροταξικού σχεδιασμού.

Τα βασικότερα στοιχεία του νέου ΠΔ έχουν ως εξής:
1. Καθορίζονται 13 γενικές κατηγορίες χρήσεων (άρθρο 1, παρ. Ι) οι οποίες καλύπτουν τον αστικό και εξωαστικό χώρο, σε αντιστοιχία με το πεδίο εφαρμογής των πολεοδομικών σχεδίων. Εκτός από τις περιοχές κατοικίας (αμιγούς και γενικής) οι νέες γενικές κατηγορίες χρήσεων γης περιλαμβάνουν υποδοχείς για την εγκατάσταση παραγωγικών δραστηριοτήτων, περιοχές συγκέντρωσης αστικών υποδομών και άλλων ιδιαίτερων χρήσεων, καθώς και περιοχές άσκησης αγροτικών δραστηριοτήτων.

Κάθε μία από τις γενικές κατηγορίες περιλαμβάνει συγκεκριμένες ειδικές χρήσεις (άρθρο 1, παρ. ΙΙ), οι οποίες έχουν εμπλουτιστεί, σε σχέση με το προηγούμενο ΠΔ και νόμο, ώστε να αποτυπωθεί το εύρος τόσο των αλλαγών στο σύγχρονο τρόπο ζωής, όσο και των κοινωνικο-οικονομικών δραστηριοτήτων, που ο αστικός και εξωαστικός χώρος καλούνται να ικανοποιήσουν.

Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπονται 47 ειδικές χρήσεις που εκτός από τις παραδοσιακές δραστηριότητες, λειτουργίες και υποδομές (όπως κατοικία, εκπαίδευση, πράσινο, βιομηχανία, μέσα μαζικής μεταφοράς κλπ), περιλαμβάνουν και νέες όπως:

τα πράσινα σημεία και οι γωνιές ανακύκλωσης που αποτελούν βασικά εργαλεία υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων
η αστική γεωργία – λαχανόκηποι που επιτρέπουν την καλλιέργεια στις πόλεις γεωργικών προϊόντων για ατομική κατανάλωση
οι εγκαταστάσεις υποδοχής και φιλοξενίας μεταναστών/ προσφύγων ως αναγκαίες δομές για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης
οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις ως βασική παραγωγική δραστηριότητα στην ύπαιθρο
τα κέντρα αποτέφρωσης νεκρών κλπ.

Τέλος, βασική αρχή για τον καθορισμό του περιεχομένου των γενικών κατηγοριών χρήσεων γης (δηλ. του εύρους των ειδικών χρήσεων που επιτρέπονται στις επιμέρους γενικές κατηγορίες), αποτελεί τόσο η προστασία του αμιγούς πολεοδομικού χαρακτήρα κάθε γενικής χρήσης, που συνεπάγεται τον εμπλουτισμό της κύριας λειτουργίας (βλ. κατοικία, βιομηχανία, τουρισμός κλπ) με συμπληρωματικές και συμβατές μεταξύ τους δραστηριότητες, όσο και η άρση μονοπωλιακών καταστάσεων (όπως ισχύει για την πρόβλεψη εγκατάστασης ΙΚΤΕΟ στις περιοχές γενικής κατοικίας και πολεοδομικού κέντρου).

2. Για την περαιτέρω προστασία των περιοχών κατοικίας (άρθρα 2 & 3) καθορίζονται ανώτατα μεγέθη για επιμέρους ειδικές χρήσεις με στόχο τον περιορισμό της όχλησης που τυχόν προκαλούν, π.χ. πολυκαταστήματα, αποθήκες, καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος κλπ. Ταυτόχρονα, δίνεται η δυνατότητα στον πολεοδομικό σχεδιασμό να περιορίσει τα προβλεπόμενα αυτά μεγέθη, επιπλέον της δυνατότητας που του παρέχεται να εξαιρέσει επιμέρους ειδικές χρήσεις από όλες τις γενικές κατηγορίες χρήσεων γης.

3. Στις περιοχές, υποδοχείς παραγωγικών δραστηριοτήτων (άρθρα 8 -11) επιτρέπονται, με περιορισμούς, ειδικές δραστηριότητες του τριτογενή τομέα που κρίνεται ότι λειτουργούν συμπληρωματικά και σε συνέργεια με τον δευτερογενή, π.χ. χώροι γραφείων, θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων, εκθεσιακά κέντρα κλπ. Επίσης, προβλέπεται η γενική κατηγορία του Τεχνολογικού Πάρκου ως υποδοχέας εγκατάστασης παραγωγικών δραστηριοτήτων αιχμής, καθώς και η χωροθέτηση εγκαταστάσεων εφοδιαστικής (Κέντρα Αποθήκευσης και Διανομής).

Να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με τη γενική πρόβλεψη ότι οι διατάξεις του ΠΔ τίθενται σε εφαρμογή μόνο με την εκπόνηση νέων ή την αναθεώρηση υφιστάμενων πολεοδομικών σχεδίων (Τοπικά Χωρικά Σχέδια, Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια), το ΠΔ έχει άμεση ισχύ σε όλες τις περιοχές παραγωγικών δραστηριοτήτων καθώς και σε περιοχές με κοινωφελείς λειτουργίες (άρθρο 6).

4. Με στόχο την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής και την προστασία της γεωργικής γης προβλέπεται η γενική κατηγορία της αγροτικής χρήσης (άρθρο 14) στην οποία επιτρέπονται συμπληρωματικές με την αγροτική εκμετάλλευση δραστηριότητες, όπως η μεταποίηση τοπικά παραγόμενων αγροτικών προϊόντων και η ανάπτυξη μικρής κλίμακας αγροτουριστικών καταλυμάτων. Για τη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας γίνεται αναφορά στο ειδικό καθεστώς προστασίας που τη διέπει.

5. Για τη συνολική ρύθμιση των περιοχών του εξωαστικού χώρου που περιλαμβάνονται στην έκταση ενός δήμου (άρθρο 15), το ΠΔ παραπέμπει στις αντίστοιχες ζώνες που προβλέπει ο νέος νόμος 4447/2016 για το χωρικό σχεδιασμό, οι οποίες λειτουργούν συμπληρωματικά με τις περιοχές ειδικής προστασίας που προβλέπονται από τον ίδιο νόμο.

6. Τέλος, σε αντίθεση με τον ν. 4269/2014, οι οικισμοί καταργούνται ως γενική κατηγορία χρήσης. Ωστόσο, στο άρθρο 16 προβλέπεται ένα εύρος δραστηριοτήτων (ειδικών χρήσεων) που επιτρέπεται να εγκατασταθούν σε, νομίμως, οριοθετημένους οικισμούς με πληθυσμό μικρότερο από 2.000 κατοίκους, μέχρι την ολοκλήρωση και θεσμοθέτηση του πολεοδομικού σχεδιασμού.