Σύμφωνα με τη Σύμβαση Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ως αποτέλεσμα της Συμφωνίας του καλοκαιριού του 2015, προβλεπόταν να καταθέσουμε και τις προτάσεις μας για την ανταγωνιστικότητα της Γεωργίας. Έγινε μία σχετική συζήτηση με τους θεσμούς και τον Φεβρουάριο του 2016 καταλήξαμε σε ένα τελικό κείμενο για τη στρατηγική μας στον αγροτικό χώρο. Αυτό υπηρετούμε μέχρι σήμερα και όπως προβλέπεται από τις συμβατικές μας υποχρεώσεις θα το επικαιροποιήσουμε μέχρι τέλους του Γενάρη του 2018.

 

 

 

Αυτό που λέτε είναι ακριβές. Πράγματι καταθέσαμε μία τεκμηριωμένη πρόταση προς τους θεσμούς. Για την ισχυροποίηση των Ομάδων πιστεύουμε, όπως εξάλλου και η υπόλοιπη Ευρώπη, ότι η ενίσχυση αυτή συμβάλει τόσο στην ενδυνάμωση της διαπραγματευτικής θέσης του αγρότη, όσο και στην εξυγίανση της διατροφικής αλυσίδας και βεβαίως στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Περιμένουμε να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και να συνεχίσουμε. Θεωρούμε όμως θετική την αναγνώριση των Ομάδων ως βασικών εργαλείων ανάπτυξης.

 

 

 

Η οικονομία και ειδικά η αγροτική, δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς χρηματοδοτική, τραπεζική επάρκεια. Αυτό είναι κοινός τόπος πλέον. Όπως ξέρετε, εμείς προχωρήσαμε την κάρτα του αγρότη που διευκόλυνε πολύ τους παραγωγούς. Προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχει σε εξέλιξη προσπάθεια δανειοδότησης και των δικαιούχων του λεγόμενου Πρασινίσματος. Πιο συγκεκριμένα, θα μπορούν να λάβουν το 80% του Πρασινίσματος που δικαιούνται 6 μήνες πριν την καταβολή του, καθώς το ποσό θα πιστώνεται σε έναν ακατάσχετο τραπεζικό λογαριασμό.

 

 

 

Η Ελλάδα προς αποφυγή δημοσιονομικών διορθώσεων, όπως στο παρελθόν, εναρμονίζεται με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τους κοινοτικούς κανονισμούς. Βάσει αυτών οφείλει να διαθέτει και να διατηρεί ενημερωμένο Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (LPIS), για την υποβολή των αιτήσεων των παραγωγών και την υλοποίηση των απαιτούμενων ελέγχων που είναι απαραίτητο να γίνουν προκειμένου να πληρωθούν, και αυτό πρέπει να είναι μια συνεχής εργασία. Δηλαδή δεν την κάνεις μια φορά και τελειώνεις αλλά θα πρέπει να παρακολουθείς και να ενσωματώνεις συνεχώς τις όποιες αλλαγές κάθε χρόνο. Αποτελεί και μνημονιακή υποχρέωση.

 

 

Στο πλαίσιο αυτής της αναγκαιότητας επικαιροποίησης – ανανέωσης πραγματοποιείται ήδη η ενημέρωση του Συστήματος Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων.

 

 

 

Σας ευχαριστώ για την αναγνώριση της προσπάθειάς μας, αλλά όπως ξέρετε το νοικοκύρεμα που καταφέραμε δεν ήταν ούτε αυτονόητο, ούτε εύκολο. Εξασφαλίσαμε την ομαλή καταβολή των πληρωμών των ενισχύσεων, κλείνοντας μάλιστα όλες τις παλιές εκκρεμότητες (ακόμα και από το 2008).

 

 

Έχουν πληρωθεί για το 2017 περί τα 2,9 δις ευρώ. Αν, δε, προσθέσουμε και το κοινωνικό μέρισμα που αντιστοιχεί στον αγροτικό κόσμο τότε ξεπερνάμε τα 3, 2 δις.

 

 

Και βέβαια να μην αγνοούμε ότι στα 3 χρόνια διακυβέρνησής μας δεν είχαμε ούτε ένα ευρώ πρόστιμα και καταλογισμούς, ενώ αντίθετα παραλάβαμε 3 δις και με προσθήκη κάθε χρόνο πάνω από 300 εκατ. Ευρώ.

 

 

 

Οφείλω κατ΄αρχήν να σταθώ στο τι παραλάβαμε εμείς: Μόνο τις επιπτώσεις από την κάκιστη διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων των κυβερνήσεων τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της Ν.Δ., κι ένα ΠΑΑ που μας το επέστρεψε η Ε.Ε. ως πρόχειρο.

 

 

Η πλειοψηφία των αναπτυξιακών δράσεων του ΠΑΑ έχει ήδη προκηρυχθεί. Συνολικά, σε μόλις δύο έτη από την έγκριση του νέου ΠΑΑ, το σύνολο της δημόσιας δαπάνης των μέτρων που έχουν προκηρυχθεί ξεπέρασαν τα 2,3 δις €, ενώ περισσότερα από 3,8 δις € έχουν δεσμευθεί σε νέες προκηρύξεις και συνεχιζόμενα έργα, δηλαδή το 65% της δημόσιας δαπάνης του προγράμματος.

 

 

Σε ότι αφορά στις πληρωμές και την απορρόφηση του ΠΑΑ 2014-2020, για το 2017 οι πληρωμές ανήλθαν στο υψηλότερο κατ΄ έτος επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου και συγκεκριμένα στα 782 εκ. € δημόσια δαπάνη (με εισροή κοινοτικών πόρων που αντιστοιχεί σε 719 εκ. €).

 

 

Συνολικά και με τη συμπλήρωση των δύο πρώτων ετών εφαρμογής του ΠΑΑ, οι πληρωμές ανέρχονται σε 1,43 δις € δημόσια δαπάνη, πόροι που αντιστοιχούν σε απορρόφηση κοινοτικής συμμετοχής της τάξης του 27%.

 

 

Το συμπέρασμα είναι ότι το ΠΑΑ υπερκάλυψε το στόχο του ΕΣΠΑ, συνεισφέροντας με το μεγαλύτερο ποσό απορρόφησης πόρων στο ΠΔΕ και κατ΄ επέκταση εισροής κοινοτικών πόρων στη χώρα μεταξύ των 20 επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.

 

 

 

Υπάρχει πρόοδος με ωριμότητα πολλών μέτρων, οπότε στους αμέσως επόμενους μήνες θα έχουμε προκηρύξεις:

 

 

· Για την πρόληψη ζημιών από φυσικές καταστροφές και την προστασία της παραγωγής από την κλιματική αλλαγή, άμεσα θα προκηρυχθεί το μέτρο για την ενίσχυση επενδύσεων αντιχαλαζικής προστασίας με πόρους της τάξης των 20 εκ. €,.

 

 

· Η προκήρυξη του μέτρου που αφορά στις δημόσιες επενδύσεις νερών με προϋπολογισμό περίπου 300 εκ. €. Για το οποίο η προετοιμασία με την κατάθεση των αιτημάτων από τις Περιφέρειες είχε ξεκινήσει αλλά περιμέναμε την εκπλήρωση των αιρεσιμοτήτων, θέμα το οποίο έκλεισε τώρα στο τέλος του περασμένου χρόνου.

 

 

· Το μέτρο της συμβουλευτικής υποστήριξης των παραγωγών, από γεωπόνους και κτηνιάτρους ώστε να εξασφαλιστεί η απαραίτητη τεχνική και επιστημονική στήριξη των παραγωγών στο χωράφι και το στάβλο αντίστοιχα και να ενισχυθεί κατ΄ επέκταση η ανταγωνιστικότητα του πρωτογενή τομέα ύψους 125 εκατ. €.

 

 

· Το μέτρο της συνεργασίας για την προώθηση της καινοτομίας στο πρωτογενή τομέα, μέσω συμπράξεων/επιχειρησιακών ομάδων συλλογικών παραγωγικών σχημάτων με επιστημονικούς φορείς και φορείς της αγοράς, αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο το εγχώριο επιστημονικό δυναμικό καθώς και τα αποτελέσματα της εφαρμοσμένης γεωργικής έρευνας με προϋπολογισμό 70 εκατ. €

 

 

· Η δράση των ευρυζωνικών υποδομών σε αγροτικές περιοχές, στις οποίες δεν υπάρχει πρόσβαση σε υπηρεσίες διαδικτύου (λευκές περιοχές) με πόρους 36 εκατ. €.

 

 

· Η δράση για την επαγγελματική κατάρτιση και απόκτηση δεξιοτήτων για τους δικαιούχους του μέτρου των νέων αγροτών που εντάξαμε το 2017. Περιμένουμε την ένταξη και των επιλαχόντων και στη συνέχεια εκδίδεται η πρόσκληση με προϋπολογισμό 12 εκατ. €.

 

 

· Σημαντικός βαθμός ετοιμότητας υπάρχει και για το Μέτρο της ενίσχυσης των συστημάτων ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων ύψους 30 εκατ. €.

 

 

· Η 2η πρόσκληση για τους νέους γεωργούς στις 5 Περιφέρειες που με την 1η πρόσκληση δεν εξάντλησαν τον προϋπολογισμό τους με πόρους της τάξης των 25 εκατ. €

 

 

· Η πρόσκληση για τη βιολογική κτηνοτροφία άμεσα και στη συνέχεια η 2η για τη βιολογική γεωργία συνολικού προϋπολογισμού 300 εκατ. €.

 

 

· Συνεχίζουμε και με την προκήρυξη άλλων, σημαντικές για το περιβάλλον και τη γεωργία, γεωργοπεριβαλλοντικών δράσεων όπως η προστασία της άγριας ορνιθοπανίδας με 4,5 εκατ. €, η προστασία του παραδοσιακού ελαιώνα της Άμφισσας με 7 εκατ. €, οι σπάνιες φυλές με 25 εκατ. €, η εναλλακτική καταπολέμηση ζιζανίων στους ορυζώνες με 15 εκατ. €, η 2η πρόσκληση για τη φιλική προς το περιβάλλον καταπολέμηση εντομολογικών εχθρών των καλλιεργειών (ΚΟΜΦΟΥΖΙΟ) με 15 εκατ. €.

 

 

· Τέλος, οι προκηρύξεις των δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο πλαίσιο των τοπικών προγραμμάτων (LEADER) όπου το Υπουργείο μας έχει ολοκληρώσει τις διαδικασίες και αναμένεται η πρωτοβουλία των Ομάδων Τοπικής Δράσης. Για το σκοπό αυτό έχουν διατεθεί για 50 Τοπικά Προγράμματα 304 εκατ. €. Ιδίως για τα δημόσια έργα όπου οι προκηρύξεις είναι μέσω του δικού μας πληροφοριακού συστήματος, (και όχι μέσω του ΠΣΚΕ) θα πρέπει να αναμένονται άμεσα.

 

 

 

Δεν συμφωνώ με την εκτίμησή σας. Και το λέω αυτό διότι πράγματι έγκαιρα διαπιστώσαμε τόσο τις αδυναμίες που υπάρχουν όσο και τις δυσκολίες ανταπόκρισης του συγκεκριμένου μηχανισμού του ΥΠΟΙΑΝ στις απαιτήσεις υλοποίησης του εξαιρετικά μεγάλου όγκου δράσεων του ΕΣΠΑ.

 

 

Στο πλαίσιο λοιπόν της έγκαιρης διάγνωσης του προβλήματος ενεργοποιήσαμε άμεσα την Τεχνική Βοήθεια του ΠΑΑ, μέσω της οποίας υποστηρίξαμε και συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε το έργο του ΠΣΚΕ με σχετική ανάθεση σύμβασης για την επιτάχυνση των διαδικασιών παραμετροποίησης των σταδίων εφαρμογής των μέτρων που εμπίπτουν στο πλαίσιο αυτού. Ταυτόχρονα, ορίστηκαν συγκεκριμένοι υπάλληλοι των Διαχειριστικών Αρχών με αποκλειστικά καθήκοντα τη συνδρομή του έργου του ΠΣΚΕ, ενώ στη κατεύθυνση έγκαιρης ανταπόκρισης στα όποια προβλήματα ανακύπτουν συγκροτήθηκε κοινή ομάδα των Διαχειριστικών Αρχών του Υπουργείου μας και της ΜΟΔ/ΥΠΟΙΑΝ για το συντονισμό, επίβλεψη και παρακολούθηση των σχετικών διαδικασιών.

 

 

Το αποτέλεσμα ήταν να έχουμε πρώτοι σε σχέση με τα υπόλοιπα προγράμματα του ΕΣΠΑ προκηρύξεις σε μέτρα και δράσεις κρατικών ενισχύσεων και επιχειρηματικότητας, όπως των νέων γεωργών, της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, των σχεδίων βελτίωσης, των ομάδων παραγωγών, κλπ.

 

 

 

Όπως γνωρίζετε και επανειλημμένα έχουμε επισημάνει, το μέτρο των γεωργικών συμβούλων αποτελεί βασική μας προτεραιότητα και στρατηγική στόχευση για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι θα κινηθούμε με προχειρότητα ή επιπόλαια στη προετοιμασία του συγκεκριμένου μέτρου, καθώς είναι γνωστή σε όλους η αποτυχημένη στο παρελθόν απόπειρα εφαρμογής του. Συνεπώς και δεδομένης της σημασίας του εγχειρήματος στη δομική αναδιοργάνωση των μηχανισμών υποστήριξης του παραγωγικού μας δυναμικού, θα πρέπει να σχεδιάσουμε με σοβαρότητα την ανάπτυξη των συγκεκριμένων διαρθρωτικών δομών και μέσα από εκτεταμένη, δημιουργική και γόνιμη δημόσια διαβούλευση.

 

 

Στόχος μας είναι μέσα από διαφανείς και αξιόπιστες διαδικασίες να δημιουργήσουμε συνθήκες βιωσιμότητας και υγιούς ανταγωνισμού σε μια αγορά που θα παρέχει υψηλής ποιότητας συμβουλές προς όφελος των παραγωγών και της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα και που μακροπρόθεσμα θα λειτουργεί βιώσιμα και ανεξάρτητα της στήριξής της μέσα από χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το συγκεκριμένο μέτρο του ΠΑΑ. Στη κατεύθυνση αυτή λοιπόν προχωρήσαμε πρώτα στη διαβούλευση της οριζόντιας υπουργικής απόφασης για το Εθνικό Σύστημα Παροχής Γεωργικών Συμβουλών που πρόσφατα ολοκληρώθηκε και άμεσα θα υπογραφεί, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει η υλοποίηση των υπόλοιπων προβλεπομένων διαδικασιών όπως η διαβούλευση της αντίστοιχης απόφασης του μέτρου.

 

 

 

Οι προτεραιότητες της στρατηγικής δεν πρέπει να συγχέονται με τις ενδιάμεσες τροποποιήσεις των χρηματοδοτικών πινάκων του ΠΑΑ, καθώς οι μεταφορές πόρων μεταξύ μέτρων και δράσεων εξυπηρετούν στιγμιαία και μόνο, βελτιώσεις του αρχικού προγραμματισμού χρηματοδότησης των μέτρων που τη δεδομένη χρονική στιγμή υλοποιούνται και όχι νομικών δεσμεύσεων που αναλαμβάνονται σε συνέχεια της προκήρυξής τους, για αυτό άλλωστε γίνονται και εκ των υστέρων.

 

 

Συνεπώς, οι μεταφορές πόρων στους χρηματοδοτικούς πίνακες γίνονται στη βάση εξυπηρέτησης των πραγματικών χρηματοδοτικών αναγκών που τα μέτρα έχουν σε επίπεδο πληρωμών και όχι στη βάση εκτίμησης για την κάλυψη νομικών δεσμεύσεων και υπό αυτή την έννοια δεν υφίσταται πρόβλημα με τη χρηματοδότηση των αναγκών των συγκεκριμένων μέτρων εφόσον απαιτηθεί καθώς μπορούν να τους διατεθούν εκ νέου πόροι στη βάση της ζήτησης που θα υπάρξει σε συνάρτηση με τα χρονικά όρια της προγραμματικής περιόδου.

 

 

Με αυτό το δεδομένο και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πραγματικές ανάγκες των συγκεκριμένων μέτρων θα αποτυπωθούν στο στάδιο της προκήρυξής τους και της υποβολής αιτήσεων από τους ενδιαφερομένους, θα έχουμε τη δυνατότητα και υπερδέσμευσης πόρων σε επίπεδο νομικών δεσμεύσεων και κατ΄ επέκταση, εφόσον απαιτηθεί, μεταφοράς πόρων σε αυτά για την ικανοποίηση της υπερβάλλουσας ζήτησης σε επίπεδο πληρωμών από μέτρα που υπολείπονται απορρόφησης, με αντίστοιχη τροποποίηση των χρηματοδοτικών πινάκων του ΠΑΑ.

 

 

Στα υπομέτρα 4.2.1 και 4.2.2 που αφορούν στις επενδύσεις για μεταποίηση, και εμπορία, ενώ η αρχική πρόσκληση που δημοσιεύτηκε στις 27/04/2017 όριζε ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής προτάσεων την 18/08/2017 η προθεσμία αυτή παρατάθηκε ύστερα από 4 τροποποιήσεις για τις 31/01/2018. Το αποτέλεσμα είναι να έχουν οριστικοποιηθεί 615 προτάσεις επενδυτικών σχεδίων, συνολικού προϋπολογισμού 600εκ. € όταν ο διαθέσιμος προϋπολογισμός είναι μόνο 120εκ. €.

 

 

Ως προς τις παρατάσεις που δίνονται κυρίως για την υποβολή προτάσεων σε επενδυτικά μέτρα και δράσεις του ΠΑΑ, αυτές απορρέουν κυρίως από σχετικά αιτήματα παραγωγικών φορέων και υποψηφίων αλλά και αιτήματα των μελετητών που αναλαμβάνουν για λογαριασμό των ενδιαφερομένων να υποβάλλουν αιτήσεις και φακέλους δικαιολογητικών. Αυτό συνέβη και στη περίπτωση της μεταποίησης.

 

 

Ενδεικτικό είναι ότι στο σύνολο των 615 προτάσεων επενδυτικών σχεδίων που έχουν οριστικοποιηθεί στο πρώτο στάδιο ηλεκτρονικής υποβολής, μόνο το 10% έχει υποβάλλει μέχρι σήμερα ηλεκτρονικά οριστικοποιημένο τελικό φάκελο υποψηφιότητας.

 

 

Συνεπώς δεν ισχύει ότι υπάρχει μέχρι στιγμής ωριμότητα επενδυτικών φακέλων είτε ως προς τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είτε ως προς την ιδία συμμετοχή.

 

 

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι και οι μελετητές τους να επισπεύσουν την καταχώρηση των ώριμων αιτήσεών τους καθώς δεν είναι στις προθέσεις μας να χορηγήσουμε επιπλέον παράταση στο συγκεκριμένο μέτρο.

 

 

 

Πάντα είναι σημαντικό όταν κινητοποιούνται οι πολίτες και πάντα έχουμε τα αυτιά μας ανοιχτά για να ακούσουμε τι λένε και να βρούμε μαζί τους λύσεις. Τώρα, επειδή βρίσκονται στην έναρξη των κινητοποιήσεων τους, τους έχω καλέσει ήδη σε διάλογο για να δούμε ποια είναι αυτά τα ζητήματα τα οποία κατά την άποψή τους έχουν καθυστερήσει ή χρειάζονται λύση. Να είναι σίγουροι ότι εμείς από τη δική μας πλευρά,  μέσα στις δυνατότητες που υπάρχουν,  οπωσδήποτε θα δώσουμε λύσεις…

 

 

Ο ιδεολογικός χώρος στον οποίον ανήκετε, θεωρεί τη συλλογική οικονομική προσπάθεια μέσω των αξιόπιστων συνεταιρισμών, καθώς την επαγγελματική εκπροσώπηση μέσω των αγροτικών συλλόγων, ιδιαίτερα σημαντικές θεσμικές παρεμβάσεις. Είστε ικανοποιημένος από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται;

 

 

Πιστεύουμε πολύ στο συνεργατισμό και, κακά τα ψέματα, χωρίς υγιή συνεταιριστική οργάνωση δεν μπορεί να σταθεί σήμερα ο αγροτικός τομέας. Βεβαίως η δικιά μας δουλειά είναι να δημιουργήσουμε ένα ευνοϊκό περιβάλλον για να προχωρήσουν οι αγρότες σε συλλογικές μορφές επιχειρηματικότητας και επαγγελματικής εκπροσώπησης. Όπως ξέρετε το έχουμε κάνει, τόσο με το θεσμικό πλαίσιο που δημιουργήσαμε για τους συνεταιρισμούς όσο και για τη δημιουργία και ενίσχυση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών. Σύντομα θα δημοσιοποιηθεί και η πρότασή μας για τη δομή των αγροτικών συλλόγων κ.λπ. Από εκεί και πέρα, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι είναι δουλειά των ίδιων των αγροτών να συσπειρωθούν και να αναδείξουν τα συλλογικά τους όργανα και σχήματα.

 

 

 

Έχω ξαναπεί ότι εμείς δεν μπήκαμε στην αριστερά και στην πολιτική με την προοπτική των υπουργικών και των άλλων θέσεων. Μπήκαμε για να προσφέρουμε, μπήκαμε για να αλλάξουμε τα πράγματα. Αυτό κάνω και εγώ προσωπικά. Υπηρετώ χρόνια τον αγροτικό χώρο από διάφορες θέσεις και από την πρώτη στιγμή που βρέθηκα στο Υπουργείο αρχίσαμε να υλοποιούμε ένα δομημένο στρατηγικό σχέδιο ανασύνταξης του κλάδου σε όλα τα επίπεδα, μαζί βεβαίως με μια μεγάλη προσπάθεια να νοικοκυρέψουμε τις πληρωμές, να βάλουμε τάξη σε παλιές εκκρεμότητες, να άρουμε παλιές στρεβλώσεις.

 

 

Ο στρατηγικός σχεδιασμός μας αποδίδει ήδη, αυτό δείχνουν όλα τα μετρήσιμα μεγέθη και αυτό αναγνωρίζουν όλοι οι καλοπροαίρετοι. Έχουμε όμως ακόμα πολλά πράγματα που έχουν δρομολογηθεί και θα υλοποιηθούν την επόμενη περίοδο. Αυτό που θέλω να επισημάνω σε αυτή τη φάση είναι ότι ξεκινάμε, μεταξύ άλλων, στοχευμένες παρεμβάσεις για να αξιοποιήσει ο αγροτικός χώρος την καινοτομία, την έρευνα, τις νέες τεχνολογίες και να βελτιώσει έτσι την ανταγωνιστικότητά του και να αυξήσει τον παραγόμενο πλούτο.

 

 

Το 2018 θα είναι το έτος της καινοτομίας για τον ελληνικό αγροτικό τομέα.