Alpha Bank: Οι προϋποθέσεις για τον εξαγωγικό προσανατολισμό της μεταποίησης

Τις προϋποθέσεις για τον εξαγωγικό προσανατολισμό της ελληνικής μεταποίησης εξετάζειη Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων, που έδωσε σήμερα, Παρασκευή στη δημοσιότητα.

Η διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της τράπεζας σημειώνει ότι “απαραίτητη προϋπόθεση για την ισχυροποίηση του ρυθμού αναπτύξεως της εγχώριας οικονομίας, αποτελεί η ενδυνάμωση των κλάδων που παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες. Σε αυτό το πλαίσιο, ο τομέας της μεταποιήσεως δύναται να συνεισφέρει ουσιαστικά στην αλλαγή του αναπτυξιακού υποδείγματος της ελληνικής οικονομίας.”

Όπως αναφέρει, “ο κρίσιμος ρόλος της μεταποιήσεως έχει αναγνωρισθεί και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς στο πλαίσιο του σχεδίου βιομηχανικής αναπτύξεως έχει τεθεί στόχος για αύξηση του μεριδίου της σε 20% του ΑΕΠ της ΕΕ-28 έως το 2020 από 14,4% που ήταν το 2016. Το αντίστοιχο μερίδιο της ελληνικής μεταποιήσεως στη συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία υποχώρησε από 10,1% την περίοδο 1995-2000 σε 8,4% την περίοδο 2009-2016 υποδηλώνοντας τη συγκριτικά μεγαλύτερη εξασθένηση της μεταποιητικής παραγωγής στην περίοδο της κρίσεως.

Το προηγούμενο έτος, ωστόσο, η συμμετοχή του κλάδου της μεταποιήσεως στη συνολική προστιθέμενη αξία ανέκαμψε σε 8,6%, ενώ οι δείκτες συγκυρίας για το 2017 υποδηλώνουν τάσεις περαιτέρω ανακάμψεως του κλάδου. Ο δείκτης Υπευθύνων για τις Προμήθειες Markit (Purchasing Managers’ Index-PMI), που αντανακλά τις επιχειρησιακές συνθήκες του τομέα, διαμορφώθηκε για πέμπτο συνεχή μήνα σε επίπεδο άνω του 50 (όριο που προσδιορίζει την μεγέθυνση του τομέα της μεταποιήσεως) και διαμορφώθηκε στις 52,1 μονάδες τον Οκτώβριο του 2017 (Γράφημα 1), μία από τις υψηλότερες επιδόσεις που έχουν καταγραφεί την περίοδο της οικονομικής κρίσεως. Παράλληλα, ο ρυθμός μεταβολής της βιομηχανικής παραγωγής ακολουθεί ανοδική πορεία και ο ρυθμός αυξήσεως των νέων παραγγελιών στον κλάδο, αν και βραδύτερος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, παρέμεινε ανάμεσα στους υψηλότερους της τελευταίας δεκαετίας.

Αύξηση παρατηρήθηκε στις εγχώριες παραγγελίες και κυρίως στις παραγγελίες εξαγωγών που κατέγραψαν τον υψηλότερο ρυθμό από τον Αύγουστο του 2016. Τέλος, σημαντική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι οι μεταποιητικές βιομηχανίες προέβησαν σε προσλήψεις για έκτο συνεχή μήνα, τον Οκτώβριο του 2017, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις συνθήκες έντονης ζητήσεως.

Η ελληνική μεταποίηση προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό τη μακροχρόνια προοπτική αναπτύξεως διευρύνοντας τις εξαγωγικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας και υποστηρίζοντας τη μεταστροφή του παραγωγικού της υποδείγματος.

Κατά τη χρονική περίοδο 2008-2016 οι εξαγωγές μεταποιητικών προϊόντων της Ελλάδας αποτελούσαν κατά μέσο όρο το 87% του συνόλου των εξαγωγών αγαθών της χώρας. Η αξία τους δε, την τελευταία πενταετία άγγιξε κατά μέσο όρο τα €23,2 δισ. ετησίως, ενώ η αξία των εισαγωγών διαμορφώθηκε σε €43,2 δισ. ετησίως (ΙΟΒΕ, Μάιος 2017). Σε όρους αξίας εξαγωγών μετά τα πετρελαιοειδή, το 2016 ξεχωρίζουν τα τρόφιμα και τα βασικά μέταλλα, των οποίων η αξία υπερβαίνει τα €3,2 δισ. και €2,5 δισ. αντίστοιχα. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν τα χημικά προϊόντα (€1,3 δισ.), τα φαρμακευτικά προϊόντα (€1 δισ.) και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές (€1 δισ.). Τέλος, δυναμική εξαγωγική δραστηριότητα παρουσιάζει τα τελευταία έτη η βιομηχανία ποτών (βλέπε κλαδική ανάλυση παρόντος Δελτίου).

Η ανάπτυξη και ο εξαγωγικός προσανατολισμός της ελληνικής μεταποιήσεως προϋποθέτουν την ενίσχυση των επενδυτικών δαπανών. Στο Γράφημα 2, απεικονίζεται η ισχυρή συσχέτιση μεταξύ επενδύσεων και παραγωγικότητας της εργασίας ανά κλάδο μεταποιήσεως. Στον κάθετο άξονα παρουσιάζονται οι λόγοι επενδύσεων-προϊόντος ανά κλάδο, οι οποίοι δείχνουν τις ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου για κάθε μονάδα παραγόμενου προϊόντος σε μία δεδομένη χρονική περίοδο.

Συνεπώς, οι δείκτες αυτοί περιγράφουν μία μάλλον στατική κατάσταση και ως εκ τούτου λαμβάνεται ο μέσος της περιόδου 2000-2016. Στον οριζόντιο άξονα παρουσιάζεται η παραγωγικότητα της εργασίας του εγχώριου μεταποιητικού τομέα και ορίζεται ως ο λόγος της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας προς το σύνολο των απασχολούμενων. Οι κλάδοι των ηλεκτρονικών, των χημικών και των
φαρμάκων συνδυάζουν υψηλή παραγωγικότητα της εργασίας και υψηλό λόγο επενδύσεων – προϊόντος.

Από την άλλη πλευρά, οι κλάδοι εντάσεως εργασίας, όπως κλωστοϋφαντουργία, έπιπλα και επισκευή μηχανημάτων συνδυάζουν χαμηλούς λόγους επενδύσεων – προϊόντος και χαμηλότερη παραγωγικότητα.

Η παραγωγικότητα της εργασίας στην ελληνική μεταποίηση βρίσκεται διαχρονικά σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά της Ζώνης του Ευρώ. Από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας η διαφορά αυτή διευρύνεται διαρκώς όπως παρατηρείται στο Γράφημα 3. Συνεπώς η ανάγκη νέων επενδύσεων, σταθερού οικονομικού κλίματος και φορολογικού πλαισίου και κυρίως επιχειρηματικής εξωστρέφειας είναι τα απαραίτητα συστατικά για να γίνει ο τομέας περισσότερο ανταγωνιστικός στις διεθνείς αγορές.