Τέλος στο καθεστώς ποσοστώσεων ζάχαρης της ΕΕ

Το τελευταίο καθεστώς ποσοστώσεων στον τομέα της γεωργίας για τη διαχείριση της παραγωγής ζάχαρης στην Ευρωπαϊκή Ένωση έληξε στις 30 Σεπτεμβρίου 2017, μετά από σχεδόν 50 χρόνια.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η απόφαση να λήξει τώρα το καθεστώς ποσοστώσεων ζάχαρης συμφωνήθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) του 2013, ως επακόλουθο σημαντικής διαδικασίας μεταρρύθμισης και αναδιάρθρωσης που άρχισε το 2006.

Μεταξύ 2006 και 2010, ο τομέας της ζάχαρης αποτέλεσε αντικείμενο ριζικής αναδιάρθρωσης με στήριξη ύψους 5,4 δισ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, ο τομέας μπόρεσε να προετοιμαστεί προσεκτικά για τη στιγμή αυτή και η παραγωγικότητα βελτιώθηκε σημαντικά κατά τα τελευταία έτη. Η λήξη του καθεστώτος ποσοστώσεων παρέχει στους παραγωγούς τη δυνατότητα να προσαρμόσουν την παραγωγή τους στις πραγματικές εμπορικές ευκαιρίες, ιδίως στη διερεύνηση νέων εξαγωγικών αγορών. Απλουστεύει, επίσης, σημαντικά την τρέχουσα διαχείριση της πολιτικής και του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις, τους καλλιεργητές και τους εμπόρους.

Ο επίτροπος Phil Hogan, αρμόδιος για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, δήλωσε: «Η λήξη του καθεστώτος ποσοστώσεων αποτελεί σημαντικό ορόσημο για τον ευρωπαϊκό τομέα ζάχαρης και ένα ακόμη ουσιαστικό βήμα στον προσανατολισμό της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής προς την αγορά. Οι παραγωγοί θα έχουν τώρα την ευκαιρία να επεκτείνουν το εμπόριό τους στις παγκόσμιες αγορές και με την κατάλληλη πολιτική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή — όπως το Παρατηρητήριο της Αγοράς Ζάχαρης το οποίο παρέχει εγκαίρως τις σχετικές πληροφορίες για την αγορά — θα πρέπει να έχουν πολλές πιθανότητες επιτυχίας. Είμαι πεπεισμένος ότι, αφότου αποφασίστηκε η καταληκτική ημερομηνία των ποσοστώσεων ζάχαρης, ο κλάδος έχει λάβει μέτρα ώστε να επωφεληθεί από τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η λήξη του καθεστώτος ποσοστώσεων ζάχαρης.»

Συνέχιση της παροχής στήριξης στον τομέα της ζάχαρης από την ΕΕ

Διάφορα μέτρα της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συνέχιση της στήριξης του τομέα της ζάχαρης της ΕΕ με σκοπό την αντιμετώπιση απροσδόκητων διαταραχών της αγοράς.

Σε αυτά περιλαμβάνονται ένας σημαντικός εισαγωγικός δασμός της ΕΕ (εκτός των προτιμησιακών εμπορικών συμφωνιών) και η δυνατότητα παροχής στήριξης για ιδιωτική αποθεματοποίηση και μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης που θα επιτρέπουν στην Επιτροπή να λάβει μέτρα σε περίπτωση σοβαρών κρίσεων της αγοράς οι οποίες συνεπάγονται απότομη αύξηση ή μείωση των τιμών αγοράς.

Η στήριξη του εισοδήματος των γεωργών με τη μορφή άμεσων ενισχύσεων είναι επίσης διαθέσιμη, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας για τα κράτη μέλη της ΕΕ να παρέχουν την καλούμενη προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη για τους τομείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, καθώς και για την παραγωγή ζαχαροτεύτλων.

Η δυνατότητα συλλογικών διαπραγματεύσεων των όρων επιμερισμού της αξίας στις συμβάσεις μεταξύ μεταποιητών και παραγωγών ζάχαρης τεύτλων στην ΕΕ εξακολουθεί να ισχύει μετά τη λήξη του καθεστώτος ποσοστώσεων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης βελτιώσει τη διαφάνεια στην αγορά ζάχαρης, εν όψει της λήξης του καθεστώτος ποσοστώσεων. Ένα νέο Παρατηρητήριο της Αγοράς Ζάχαρης παρέχει βραχυπρόθεσμη ανάλυση και στατιστικά στοιχεία σχετικά με την αγορά της ζάχαρης, καθώς και ανάλυση και προοπτικές για να βοηθήσει τους γεωργούς και τους μεταποιητές να διαχειριστούν τις επιχειρήσεις τους αποτελεσματικότερα.

Το ιστορικό

Το καθεστώς ποσοστώσεων ζάχαρης είχε εισαχθεί με τους πρώτους κανόνες της ΚΓΠ για τη ζάχαρη το 1968, παράλληλα με τη στήριξη των τιμών για τους παραγωγούς, που καθορίστηκαν σε επίπεδο σημαντικά υψηλότερο από την τιμή της παγκόσμιας αγοράς. Η απόφαση για τη λήξη του καθεστώτος ποσοστώσεων ζάχαρης ελήφθη από τα κράτη μέλη το 2006.

Η λήξη του καθεστώτος ποσοστώσεων ακολουθεί τη σημαντική μεταρρύθμιση του τομέα από το 2006 έως το 2010. Η μέση τιμή της ζάχαρης στην ΕΕ ανέκαμψε μετά το τέλος του 2016 σε περίπου 500 ευρώ ανά τόνο και παρέμεινε σταθερή κατά τους τελευταίους μήνες.

Η ΕΕ κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στην παραγωγή ζάχαρης από ζαχαρότευτλα (περίπου το 50 % του συνόλου). Ωστόσο, η ζάχαρη από ζαχαρότευτλα αντιπροσωπεύει μόνο το 20 % της παγκόσμιας παραγωγής ζάχαρης· το υπόλοιπο 80 % παράγεται από ζαχαροκάλαμο. Τα περισσότερα από τα ζαχαρότευτλα που καλλιεργούνται στην ΕΕ είναι στο βόρειο ήμισυ της Ευρώπης, όπου οι συνθήκες είναι καταλληλότερες για την καλλιέργεια τεύτλων. Η ΕΕ έχει επίσης σημαντική βιομηχανία ραφιναρίσματος που μεταποιεί εισαγόμενη ακατέργαστη ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο.