«Όχι» ΥπΑΑΤ σε ταμείο διαχείρισης κρίσεων με μεταφορά πόρων από τις άμεσες ενισχύσεις

Ηχηρό «όχι» στην προοπτική μεταφοράς πόρων από τις άμεσες ενισχύσεις για τη δημιουργία ενός νέου ταμείου διαχείρισης κινδύνου διαμηνύει η ελληνική πλευρά, ζητώντας επιπλέον πόρους από την ΚΑΠ για την ίδρυσή του.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το υπουργείο, στις 5 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Ταλίν της Εσθονίας το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας με θέμα συζήτησης τη διαχείριση κινδύνου στη γεωργία και ειδικότερα την ενίσχυση των γεωργών μας με αποτελεσματικά εργαλεία για τη διαχείριση των κινδύνων μετά το 2020.

Τη χώρα εκπροσώπησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου συνοδευόμενος από το Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων κ. Κασίμη.

Στα βασικά σημεία της παρέμβασης του ο υπουργός ανέφερε τα εξής:

«Η διαχείριση του κινδύνου στη γεωργία δεν είναι κάτι καινούργιο. Μας έχει απασχολήσει εδώ και χρόνια. Ωστόσο, οι πρόσφατες κρίσεις στο γαλακτοκομικό τομέα, τον τομέα του χοίρειου κρέατος και των οπωροκηπευτικών, οφειλόμενες κυρίως σε υπερπροσφορά και χαμηλές τιμές των σχετικών προϊόντων, αλλά και σε πολιτικές αποφάσεις όπως το ρωσικό εμπάργκο, έχουν πυροδοτήσει πολλές συζητήσεις για την ανθεκτικότητα/τις αντοχές του γεωργικού τομέα και τη δυνατότητα του να μπορεί να τις ξεπεράσει. Κυρίως γιατί φάνηκε ότι τα διαθέσιμα εργαλεία της ΚΑΠ δεν επαρκούσαν για την αντιμετώπιση των κρίσεων και για το λόγο αυτό κρίθηκε απαραίτητη η λήψη έκτακτων μέτρων.

Οι άμεσες ενισχύσεις αποτελούν το βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της ελευθερίας στη λήψη των αποφάσεων των γεωργών. Ωστόσο, οι γεωργοί μας λειτουργούν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές αστάθμητοι παράγοντες να επηρεάζουν αρνητικά το εισόδημα τους.

Για παράδειγμα, οι γεωργοί μας δεν ήταν προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν πολιτικές αποφάσεις όπως το ρωσικό εμπάργκο όπου μια μεγάλη αγορά «έκλεισε». Στην πράξη δε, αποδεικνύεται καθημερινά ότι όσο δεν αλλάζει αυτή η πολιτική τα προβλήματα θα συσσωρεύονται διότι τόσο οι προτεινόμενες λύσεις όσο και η προσαρμογή καθυστερούν.

Η απάντηση στο ερώτημα λοιπόν αν η ΚΑΠ παρέχει στους γεωργούς ικανοποιητικά εργαλεία διαχείρισης κινδύνου δεν είναι εύκολη. Εκτιμούμε ότι θα πρέπει να προηγηθεί μια συζήτηση σχετικά με τον ορισμό της κρίσης, αφενός, και με μια αξιολόγηση, αφετέρου, των πολιτικών αποφάσεων γεωστρατηγικής πολιτικής που επηρεάζουν όμως τις διεθνείς αγορές και το αγροτικό εισόδημα. Επιπλέον, θα πρέπει να εξεταστεί σε τι οφείλεται σήμερα η πολύ περιορισμένη χρήση των διαθέσιμων εργαλείων διαχείρισης κινδύνου.

Η χρήση του αποθεματικού κρίσης αποδείχτηκε δύσκολη μέχρι σήμερα. Μέχρι το τέλος αυτής της προγραμματικής περιόδου αυτό που παρατηρούμε είναι κάθε χρόνο να παρακρατούνται 400 εκατ. ευρώ και στο τέλος του χρόνου να επιστρέφονται στους γεωργούς.

Για λόγους διοικητικής απλοποίησης και αποτελεσματικότερης διαχείρισης του αποθεματικού κρίσης θα μπορούσε να εξεταστεί η παρακράτηση ενός ποσού κάθε έτος σε όλη τη διάρκεια της επόμενης προγραμματικής περιόδου. Θεωρούμε όμως ότι απαιτείται περαιτέρω μελέτη και συζήτηση για το αν θα ήταν καλύτερη η εθνική ή η ενωσιακή διαχείριση του.

Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι οι άμεσες ενισχύσεις διαδραματίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στο τελικό γεωργικό εισόδημα που τελικά εκλαμβάνονται από τους γεωργούς ως απαραίτητο συμπλήρωμα του εισοδήματός τους και όχι ως «κάλυψη κινδύνου». Σε χώρες δε, όπως η Ελλάδα που το μερίδιο των άμεσων ενισχύσεων στα συνολικά έσοδα της γεωργικής εκμετάλλευσης είναι υψηλό, ο σταθεροποιητικός τους ρόλος στο γεωργικό εισόδημα είναι ιδιαίτερα σημαντικός.

Ως εκ τούτου, είμαστε κάθετα αντίθετοι στην προοπτική μεταφοράς πόρων από τις άμεσες ενισχύσεις για τη δημιουργία ενός νέου ταμείου διαχείρισης κινδύνου. Για τη δημιουργία του πρέπει να αναζητηθούν επιπλέον πόροι. Ο εθελοντικός ή υποχρεωτικός χαρακτήρας του θα πρέπει να εξεταστεί και να μελετηθεί περαιτέρω».

Το Συμβούλιο επίσης ενημερώθηκε από τον Επίτροπο Andriukaitis σχετικά με τα μολυσμένα αυγά με fipronil. Στην παρέμβασή του ο Υπουργός σημειώνοντας ότι η χρονική στιγμή της γνωστοποίησης της κατάστασης δε συμβαδίζει με την πραγματική έναρξη του προβλήματος, ανέφερε τις ανησυχίες του για την καθυστερημένη αντίδραση των ελεγκτικών αρχών των εμπλεκόμενων Κρατών Μελών. Ο Υπουργός σημείωσε παράλληλα ότι η χώρα μας θα συμπαρασταθεί στις προσπάθειες του Επιτρόπου για την διαλεύκανση της υπόθεσης και την αντιμετώπιση του προβλήματος γιατί στόχος μας θα πρέπει είναι η πρόληψη τέτοιων προβλημάτων και όχι η αντιμετώπιση των συνεπειών τους. Μόνο έτσι διασφαλίζεται η υγεία των πολιτών μας.