Η προοπτική του ελληνικού κρασιού στις ασιατικές αγορές

  Στην καρδιά του Τόκιο, στην Γκίνζα, που θεωρείται ο "ναός" της πολυτέλειας στην Ιαπωνία, με δρόμους γεμάτους από πανάκριβα εμπορικά καταστήματα, εντυπωσιακούς χώρους διασκέδασης και ουρανοξύστες που λαμποκοπούν ολόκληροι υπό το φως αναρίθμητων επιγραφών neon, ολοένα περισσότεροι καταναλωτές τσουγκρίζουν τα τελευταία χρόνια κολονάτα ποτήρια με ελληνικό κρασί. Κατά προτίμηση κόκκινο.

Από την πλήρη αφάνεια, στην οποία βρίσκονταν πριν από λίγα χρόνια, τα ελληνικά κρασιά φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να γίνονται "ορατά" στην Ιαπωνία -και όχι μόνο- αφού οι ασιατικές αγορές γενικότερα έχουν αρχίσει δειλά-δειλά να γνωρίζουν (και να ζητούν) τις ελληνικές ποικιλίες.
  

Στην περίπτωση της Ιαπωνίας, οι συνεπείς και συνεχείς ελληνικές συμμετοχές σε εκθέσεις στη χώρα του "Ανατέλλοντος Ηλίου", οι γευσιγνωσίες και οι δημοσιεύσεις στον κλαδικό Τύπο, αλλά και η έναρξη λειτουργίας στη Γκίνζα, δημοφιλούς ελληνικού εστιατορίου με "αδελφάκι" στο Σίδνεϊ, φαίνεται πως διευκόλυναν την παρουσία ελληνικών κρασιών. Ως αποτέλεσμα, οι ελληνικές εξαγωγές οίνων αυξήθηκαν σωρευτικά κατά 185% την τριετία 2013-2016, σύμφωνα με στοιχεία του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) της ελληνικής πρεσβείας στο Τόκιο. Κι αν η εντυπωσιακή αυτή εικόνα αποδεικνύεται πλασματική, όταν "μεταφραστεί" σε επίπεδο απόλυτων αριθμών (καθώς η τριψήφια ποσοστιαία αύξηση σχετίζεται με το γεγονός ότι οι εξαγωγές ξεκίνησαν από πολύ χαμηλά), δεν παύει να είναι αληθές ότι η ζήτηση για ελληνικά κρασιά έχει "ξυπνήσει" στην Ιαπωνία.
  

Σύμφωνα με τα στοιχεία του γραφείου ΟΕΥ, οι εξαγωγές ελληνικών κρασιών στην Ιαπωνία αυξήθηκαν πέρυσι κατά 48,5% σε σχέση με το 2015, ενώ πρόπερσι είχαν σημειώσει αύξηση κατά 48,7% σε σύγκριση με το 2014. Η αξία των εξαγωγών παραμένει πάντως πολύ χαμηλή, αφού κατά το 2016 ανήλθε σε μόλις 456.000 ευρώ. Για την προώθηση των ελληνικών οίνων στην ιαπωνική αγορά ξεκίνησε το 2015 πρόγραμμα προώθησης, που υλοποιείται από το Enterprise Greece και το Γραφείο ΟΕΥ Τόκιο "και έχει έως σήμερα αποφέρει τόσο αύξηση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών όσο και διεύρυνση του αριθμού των εισαγωγέων ελληνικών οίνων" όπως αναφέρεται σε σημείωμα του γραφείου ΟΕΥ.
  

Με αφορμή τα στατιστικά στοιχεία για την αύξηση των πωλήσεων ελληνικού κρασιού στην Ιαπωνία, το ΑΠΕ-ΜΠΕ ήρθε σε επαφή με υπεύθυνους εξαγωγών ή πωλήσεων και μάρκετινγκ βορειοελλαδικών επιχειρήσεων οινοποιίας, με αντικείμενο συζήτησης την προοπτική του ελληνικού οίνου γενικά στις ασιατικές αγορές, καθοδόν προς το 2020.
  

'Οπως επισημαίνουν οι ερωτηθέντες, οι γηγενείς ποικιλίες, που "παντρεύονται" εύκολα με τις τοπικές κουζίνες, φαίνεται ότι αποτελούν ένα "ατού" των ελληνικών κρασιών, στο οποίο οι οινοποιίες πρέπει να επενδύσουν σε κράτη όπως η Ιαπωνία και η Κίνα, όπου η ιδιαιτερότητα και η ιστορική κληρονομιά της χώρας από την οποία προέρχεται ένα προϊόν, βοηθάει στην κατανάλωσή του. Επιπλέον, δεδομένου ότι το δώρο παίζει ιδιαίτερη σημασία στην Ασία -πολύ μεγάλη ποσότητα κρασιού δωρίζεται και καταναλώνεται στο σπίτι- οι συσκευασίες αναδεικνύονται σε "κλειδί".
  

Μεγάλη ευκαιρία για το "Ξινόμαυρο", αλλά και για κρασιά "δώρα", που καταναλώνονται στο σπίτι
  

Πώς βλέπετε να κινούνται οι εξαγωγές ελληνικού κρασιού στην Ασία την περίοδο έως το 2020; Το ερώτημα ετέθη στον διευθυντή πωλήσεων και μάρκετινγκ του "Κτήματος Κυρ-Γιάννη", Λάμπρο Παπαδημητρίου. "Η Ασία περιλαμβάνει μια μεγάλη ομάδα αγορών για το κρασί. Από αυτήν την ομάδα, η Ιαπωνία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς είναι πιο ώριμη. Η Κίνα είναι πάρα πολύ μεγάλη, όμως η ζήτηση είναι κυρίως για επώνυμες μάρκες ή φθηνό κρασί. Οι υπόλοιπες αγορές έχουν πολύ χαμηλή κατά κεφαλήν κατανάλωση και τώρα αναπτύσσονται σε σχέση με την κατανάλωση κρασιού. Η σημερινή βάση είναι πολύ χαμηλή, άρα δε θα πρέπει να αναμένουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα από τις ασιατικές αγορές, ακόμη και με πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης" σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Παπαδημητρίου.
  

Κατά τον ίδιο, σε πολλές ασιατικές αγορές υπάρχει μια προτίμηση στο ερυθρό κρασί και - αναφορικά με τις ελληνικές ποικιλίες - στο Ξινόμαυρο. "Η ευκαιρία για την ποικιλία αυτή είναι μεγάλη, όπως και για τις άλλες γηγενείς του βορειοελλαδίτικου αμπελώνα" επισημαίνει.
  

Ερωτηθείς αν υπάρχουν συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες σε ό,τι αφορά τις συνήθειες των Ασιατών καταναλωτών, πχ, Ιαπώνων ή Κινέζων, τις οποίες θα πρέπει να έχει υπόψη του ο οινοποιός που επιθυμεί να εξάγει σε αυτές τις χώρες, ο κ.Παπαδημητρίου τονίζει ότι το κρασί δεν ήταν στην κουλτούρα των περισσότερων καταναλωτών για πολλά χρόνια. "Την τελευταία εικοσαετία, κυρίως οι νεότεροι το ανακαλύπτουν και το εντάσσουν στις συνήθειές τους. Η κατανάλωση αφορά κυρίως ερυθρό κρασί, αν και σε μερικές αγορές το λευκό και το ροζέ είναι επίσης διαδεδομένα. Το δώρο παίζει ιδιαίτερη σημασία στην Ασία - πολύ μεγάλη ποσότητα κρασιού δωρίζεται και καταναλώνεται στο σπίτι" υπογραμμίζει.
  

"Οι Ασιάτες δεν έχουν άποψη για το ελληνικό κρασί κι αυτό είναι μια ευκαιρία"
  

Κατά τον κ.Παπαδημητρίου, οι αγορές τις Ασίας δεν έχουν ούτε αρνητική, ούτε θετική εικόνα για το ελληνικό κρασί. "Θα έλεγα ότι δεν έχουν άποψη και αυτό είναι μια ευκαιρία - να δημιουργήσουμε μια θετική εικόνα εξαρχής. Η ιστορία της Ελλάδας είναι σημαντική -στην κληρονομιά δίνουν οι περισσότερες από τις ασιατικές αγορές ιδιαίτερη σημασία. Οι ιδιαιτερότητες του ελληνικού κρασιού -γηγενείς ποικιλίες και ποιοτικά κρασιά που παντρεύονται εύκολα με την τοπική κουζίνα- πρέπει να τονιστούν. Στην Ιαπωνία, αλλά και στην Κορέα, η διασφάλιση άριστης ποιότητας και η λεπτομερέστατη υποστήριξη του προϊόντος με κάθε είδους πληροφορία για την προέλευση και την παραγωγή του είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Η συσκευασία πρέπει να είναι σε κάθε περίπτωση άριστη - ιδιαίτερη αγορά αποτελεί το δώρο - εφόσον επιδιώξει κάποιος να μπει σε αυτήν την αγορά πρέπει να προσεγγίσει ανάλογα τη συσκευασία. Η εκπαίδευση είναι το κλειδί. Οι αγορές της Ασίας είναι ανοικτές για να μάθουν για το ελληνικό κρασί. Εκεί πρέπει να επενδύσουμε ως κλάδος" σημειώνει και προσθέτει ότι, διεθνώς, το ελληνικό κρασί δεν μπορεί να ανταγωνιστεί ποσοτικά τις πρώτες χώρες σε παραγωγικό δυναμικό. "Η δύναμή μας είναι η ποιότητα και ο στόχος είναι η μεσαία/υψηλή κατηγορία" εξηγεί.
   '

Ολες οι πωλήσεις από μια παλέτα ξεκινούν -κι αυτό δημιουργεί ένα θέμα με τα Logistics
  

Σε σχέση με το πώς λειτουργούν τα δίκτυα διανομής στην Ασία, αλλά και τα logistics, o κ.Παπαδημητρίου σημειώνει ότι κάθε αγορά έχει διαφορετική δομή και ωριμότητα και θα πρέπει να εξεταστεί κατά περίπτωση, καθώς σημαντική είναι η κατανόηση της δομής και η εξεύρεση των κατάλληλων συνεργατών. "Τα logistics είναι ένα θέμα για τις μικρότερες αγορές, διότι δεν είναι εύκολο να εισάγει κάποιος μία παλέτα κρασί από την Ελλάδα -σε σχέση με μία παλέτα από μία περιοχή της Ιταλίας για παράδειγμα. Όλες οι πωλήσεις από μία παλέτα ξεκινάνε - τουλάχιστον για τα μικρά και μεσαία οινοποιεία" καταλήγει.
  

Αύξηση πωλήσεων αναμένεται και τα επόμενα χρόνια
  

Την εκτίμηση ότι στα επόμενα χρόνια θα υπάρξει αύξηση των πωλήσεων των ελληνικών κρασιών στην Ασία διατυπώνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο υπεύθυνος εξαγωγών του "Κτήματος Γεροβασιλείου", χημικός-οινολόγος Θρασύβουλος Γιαντσίδης, διευκρινίζοντας ότι στις συγκεκριμένες αγορές τα κρασιά του Κτήματος Γεροβασιλείου προς το παρόν δεν έχουν μεγάλη παρουσία.
  

Σε ό,τι αφορά την Ιαπωνία επισημαίνει ότι "η αύξηση του 200% την τελευταία τριετία δεν σημαίνει τίποτα σε ένα πολύ χαμηλό τζίρο. 'Εχουν εμφανιστεί δύο-τρεις 'Ελληνες εισαγωγείς με βάση την Ιαπωνία και εισήγαγαν κάποια κρασιά. Η καθαρή ιαπωνική εταιρεία εισαγωγής ελληνικών κρασιών είναι η MOTOX. Επίσης η έναρξη λειτουργίας στην Γκίνζα, στην καρδιά του Τόκιου, γνωστού ελληνικού εστιατορίου, διευκόλυνε την παρουσία ελληνικών κρασιών γενικά".
 

  Ετικέτες που θυμίζουν Ελλάδα ίσως βοηθήσουν τις πωλήσεις στην Κίνα
  

Κατά τον κ.Γιαντσίδη, οι αγορές αυτές τείνουν να προτιμούν κρασιά κόκκινα κι ευκολόπιοτα χωρίς μεγάλη τανικότητα. "Οι Κινέζοι πίνουν πιο πολύ κόκκινο κρασί [...]Υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός στη Κίνα με πιο φθηνά αυστραλέζικα κρασιά, όπως επίσης και με κρασιά από τη Χιλή-Αργεντινή καθώς έχουν ειδικό καθεστώς με λιγότερους φόρους. Τα Premium wines ίσως είναι πιο εύκολο να πουληθούν. Οι Κινέζοι -μεσαία στρώματα και πιο υψηλά- αγαπούν τη χώρα μας και ίσως βοηθούσε να υπάρχουν ετικέτες που να θυμίζουν Ελλάδα" καταλήγει ο κ.Γιαντσίδης.
  

Η κατανάλωση κρασιού στην ιαπωνική αγορά με αριθμούς
  

Σύμφωνα με παλαιότερη (2014) έκθεση του γραφείου ΟΕΥ, η κατανάλωση οίνου στην Ιαπωνία αυξήθηκε το 2014 σε περίπου 2,7 λίτρα κατά κεφαλήν, έναντι 2,2 λίτρων το 2011 σε 2,69 λίτρα το 2012 ενώ το 2014. Περισσότερο από το 50% του πληθυσμού καταναλώνει οίνο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, με το 7% εξ αυτών σε ημερήσια πλέον βάση ενώ οι γυναίκες είναι οι μεγαλύτερες καταναλώτριες οίνου. Όσον αφορά τις προτιμήσεις των καταναλωτών, ο κόκκινος οίνος είναι ο πιο δημοφιλής: τουλάχιστον 50% εξ αυτών τον προτιμούν έναντι 38% οποίοι "ψηφίζουν" λευκό.
  

Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές οινοποιητικές επιχειρήσεις στην ιαπωνική αγορά -μεταξύ άλλων κυριαρχία δυτικοευρωπαϊκών οίνων καθώς και των αντίστοιχων του Νέου Κόσμου, ζήτηση για ποιοτικούς οίνους σε χαμηλές τιμές πώλησης και υψηλοί δασμοί και παρεμβολή ενδιάμεσων στην αλυσίδα διανομής- η επέκταση των Ελλήνων παραγωγών προς την Ιαπωνία θα μπορούσε να φέρει πολλά οφέλη και στις δύο πλευρές. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η Ιαπωνία θα μπορούσε να εκληφθεί ως πύλη εισόδου για επέκταση προς τις άλλες γειτονικές ασιατικές αγορές.
  

Κατά την έκθεση του γραφέιου ΟΕΥ, εφόσον οι διαπραγματεύσεις για την κυοφορούμενη Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου μεταξύ Ιαπωνίας και Ε.Ε. καταλήξουν επιτυχώς, αναμένεται να διανοίξουν σημαντικές ευκαιρίες για τους Έλληνες παραγωγούς. Η σταδιακή εξάλειψη των εισαγόμενων δασμών, θα επιτρέψει σ' αυτούς να ανταγωνιστούν σε πιο ισότιμη βάση τους ανταγωνιστές τους, κυρίως αυτούς από τις χώρες του Νέου Κόσμου.