Ούτε ανάσα δεν θα πάρουν οι φορολογούμενοι από την πληρωμή της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ στο τέλος του μήνα. Αμέσως μετά θα πρέπει να υποβάλλουν τη φετινή φορολογική δήλωση και να ξεκινήσει η πληρωμή του φόρου εισοδήματος. Για πολλούς το φετινό εκκαθαριστικό θα είναι... βαρύ και ασήκωτο.

Ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένη προκαταβολή φόρου από 55% σε 75%. Μισθωτοί και συνταξιούχοι με εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένη έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης.

Για παράδειγμα, ένας επαγγελματίας που δηλώνει ετήσιο εισόδημα 40.000 ευρώ, ενώ πέρυσι πλήρωσε με το εκκαθαριστικό εισφορά αλληλεγγύης 480 ευρώ, θα κληθεί να πληρώσει φέτος 800 ευρώ, δηλαδή 320 ευρώ περισσότερα. Ο ίδιος, ενώ πέρυσι πλήρωσε προκαταβολή φόρου 5.720 ευρώ, φέτος θα κληθεί να πληρώσει 7.800 ευρώ, δηλαδή 2.080 ευρώ περισσότερα.

Υπάρχει, όμως και ένα... θετικό νέο στο μέτωπο των τεκμηρίων, λόγω «καραμπόλας» από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών.

Με το σύστημα υπολογισμού των τεκμηρίων στις περιοχές με τιμή ζώνης πάνω από 2.800 ευρώ ανά τετραγωνικό, όπως το Κολωνάκι, το Παλαιό Ψυχικό, το Ελληνικό, τη Νέα Ερυθραία, το Παλαιό Φάληρο, τον Πειραιά, τη Βούλα και τη Βουλιαγμένη, το τεκμήριο κατοικίας προσαυξάνεται κατά 40%. Έτσι, με τη μείωση των αντικειμενικών αξιών, που ισχύει αναδρομικά από την 21η Μαΐου 2015 σε πολλές περιοχές, η τιμή ζώνης υποχωρεί κάτω από τα 2.800 ευρώ και έτσι μειώνεται και το τεκμήριο.

Για παράδειγμα, φορολογούμενος που μένει σε διαμέρισμα 100 τετραγωνικών στο Ελληνικό. Το περσινό τεκμήριο σε αυτήν την κατοικία ήταν 6.300 ευρώ. Με τις νέες αντικειμενικές, η τιμή ζώνης μειώνεται στα 2.350 ευρώ και έτσι υποχωρεί και το τεκμήριο στις 4.500 ευρώ.

Οι… παγίδες!

«Παγίδες» κρύβουν οι φορολογικές δηλώσεις για το 2016, καθώς υπάρχουν κωδικοί, οι οποίοι άλλαξαν και άλλοι που προστέθηκαν και φέρνουν αλλαγές για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες, αλλά και για τους ιδιοκτήτες ακινήτων.

Ιδιαίτερη προσοχή λοιπόν θα πρέπει να δώσετε κατά τη συμπλήρωση του εντύπου Ε3 στην πρώτη σελίδα, όπου πρέπει να δηλωθεί στο πρώτο πεδίο η ημερομηνία πρώτης έναρξης επιτηδεύματος, στο δεύτερο η ημερομηνία έναρξης και στο τρίτο η ημερομηνία διακοπής. Επίσης έχει διαγραφεί το τρίτο πεδίο με το μεικτό σύστημα βιβλίων.

Ακόμα πρέπει να προσέξετε τον κωδικό 598, που αφορά όσους δεν υπάγονται στο καθεστώς ΦΠΑ, αλλά και τον κωδικό 597, που αφορά όσους κάνουν εκμετάλλευση σκάφους.

Στις νέες φορολογικές δηλώσεις για το 2016 καταργήθηκε ο κωδικός 063 για τις αποθήκες και ο κωδικός 072 για τα μηχανογραφικά βιβλία.

Προστέθηκε ακόμα ο κωδικός 909 για τη δήλωση των αγροτικών επιδοτήσεων, ενώ στον πίνακα Ζ προστέθηκε ο κωδικός 325 για την υπεραξία μεταβίβασης ακινήτου.

Στον ίδιο πίνακα προστέθηκε ο κωδικός 349 για το καθαρό αποτέλεσμα εκμετάλλευσης σκάφους, ενώ στον πίνακα Η δεν υπάρχει ο υποπίνακας για τα στοιχεία ισολογισμού.

Επίσης, καταργήθηκε ο πίνακας ΙΑ για αυτοκίνητα Δ.Χ. και ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενώ οι φορολογούμενοι πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί με το νέο πίνακα Κ, που αφορά προσωρινές διαφορές φορολογικής και λογιστικής βάσης.

Τέλος, πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή και στη στήλη 16 του Ε2 για τα ανείσπρακτα εισοδήματα από ακίνητα.

Επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος εξόφλησης των φόρων

Σχέδιο για την επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος εξόφλησης των φόρων που θα βεβαιωθούν με τα εκκαθαριστικά των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο αυτό προβλέπει την παροχή της δυνατότητας σε όσους φορολογούμενους λάβουν φέτος χρεωστικά εκκαθαριστικά, μετά την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, να εξοφλήσουν τα συνολικά ποσά των οφειλών τους σε 8-10 μηνιαίες δόσεις.

Εντός του Μαρτίου θα ξεκινήσει η διαδικασία για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για το 2015, καθώς εκτός από τα στοιχεία για τις εκκαθαριστικά και τους μισθούς που φορτώθηκαν, θα πρέπει και οι τράπεζες να ολοκληρώσουν την αποστολή και τόκους καταθέσεων έως τις 28 Φεβρουαρίου.

Εάν ξεκινήσει τον Μάρτιο η διαδικασία θα κρατήσει 60 ημέρες και θα κλείσει τέλος Απριλίου, όπως υποστηρίζουν από το υπουργείο Οικονομικών.

Σε ό,τι αφορά τις δόσεις, το ισχύον πλαίσιο προβλέπει τρεις διμηνιαίες δόσεις που ξεκινούν από τέλος Ιουλίου. Πρόθεση του υπ. Οικονομικών ήταν να ξεκινήσει η διαδικασία πληρωμής από τον Μάιο. Την ίδια ώρα διάφορα σενάρια λένε ότι οι δόσεις θα είναι μηνιαίες, ενώ ακούγονται και σενάρια για 5, 8 ή 10 δόσεις. Ωστόσο, το θέμα αφορά και τους δανειστές, οι οποίοι πρέπει να είναι σίγουροι ότι ο νέος τρόπος καταβολής του φόρου εισοδήματος δεν θα έχει απώλειες για τα κρατικά έσοδα.

Όσον αφορά το θέμα του αφορολογήτου και τη σύνδεσή του με το «πλαστικό» χρήμα, οι διατάξεις δεν έχουν ακόμη εισαχθεί στη Βουλή και εκτιμάται ότι θα εισαχθούν μόλις αποσαφηνιστεί τί θα αποφασίσει η κυβέρνηση με την φορολογία εισοδήματος. Πέρα από το πολιτικό πλαίσιο χρειάζονται και τεχνικές λεπτομέρειες για να διευθετηθεί και να λειτουργήσει το σύστημα ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα στη συλλογή των ηλεκτρονικών αποδείξεων.

Ωστόσο, η πληρωμή με το μήνα ενέχει μεγαλύτερο κίνδυνο προσαυξήσεων στο βαθμό που καθυστερήσει η εξόφληση μιας δόσης ενώ η έναρξη πληρωμών από το Μάιο, θα φέρει πολλούς φορολογούμενους αντιμέτωπους με παλιές και νέες δόσεις.

Πάντως, η διάχυση των φορολογικών βαρών στη διάρκεια του έτους θα έχει ως αποτέλεσμα, από τον Μάιο να αρχίσουν να τρέχουν δόσεις, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι έβαλαν σε πάγια ρύθμιση 12 δόσεων ή σε έως και 12 δόσεις μέσω της πιστωτικής τους κάρτας τον φόρο εισοδήματος. Αντίστοιχη πρακτικά εφαρμόστηκε από χιλιάδες φορολογούμενους και για τον ΕΝΦΙΑ, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες είναι όσοι έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση των εκατό δόσεων.

Ακόμα κι εάν η εξόφληση των 12 δόσεων ξεκίνησε τον περασμένο Ιούλιο, οι φορολογούμενοι αυτοί θα βρεθούν από τον Μάιο αντιμέτωποι με την εξόφληση τόσο των περυσινών όσων και των φετινών φόρων, για να μη γίνει λόγος για τυχόν συσσωρευμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές παλαιότερων ετών, οι οποίες επίσης έχουν ενταχθεί σε ρύθμιση.

Στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων

Με την κλίμακα των μισθωτών και όχι ως επαγγελματίες θα φορολογηθούν όσοι είχαν το 2015 περιστασιακά εισοδήματα ως 6.000 ευρώ ή τεκμαρτά ως 9.500 ευρώ. Για αυτούς θα ισχύσει αφορολόγητο 9.545 ευρώ και δεν θα πληρώσουν ούτε 1 ευρώ φόρο. Η σχετική διάταξη πρόκειται να κατατεθεί άμεσα στη Βουλή και ουσιαστικά έρχεται να καλύψει το νομοθετικό κενό που υπάρχει για μια μεγάλη κατηγορία φορολογουμένων που πιάνονται στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων και κινδυνεύουν να φορολογηθούν με 26% από το 1 ευρώ επί τεκμαρτών εισοδημάτων και όχι επί πραγματικών, δηλαδή να θεωρηθούν ελεύθεροι επαγγελματίες συν προκαταβολή φόρου 75%.

Περιστασιακά εισοδήματα θεωρούνται ότι έχουν φοιτητές, άνεργοι και όσοι μέσα στο 2015 είχαν μοναδικό εισόδημα από ενοίκια ή ελάχιστους τόκους καταθέσεων και φορολογούνται επί του τεκμαρτού εισοδήματος.

Πώς θα «χτίσετε» το αφορολόγητο

Με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα για την υποβολή των φετινών δηλώσεων, το υπουργείο Οικονομικών μελετάει τα σενάρια υποχρεωτικής χρήσης «πλαστικού» χρήματος για την εξασφάλιση της έκπτωσης φόρου 2.100 σε μισθωτούς και συνταξιούχους για τα εισοδήματα του 2016 που θα δηλωθούν το επόμενο έτος.

Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, για φέτος, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να συγκεντρώσουν αποδείξεις αξίας ίσης με το 30% του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος (από 10% που ήταν τα προηγούμενα χρόνια) και μάλιστα αυτές να προέρχονται από τη χρήση «πλαστικού» χρήματος για αγορές που θα γίνουν μετά την ψήφιση της σχετικής διάταξης, που αναμένεται σύντομα να έρθει στη Βουλή.

Για συναλλαγές που πραγματοποιούνται ως την ψήφιση της διάταξης, οι πολίτες μπορούν να κρατούν και τις αποδείξεις που γίνονται με μετρητά.

Ωστόσο, για άτομα που έχουν γεννηθεί ως 31 Δεκεμβρίου 1950, δηλαδή για όσους είναι πάνω από 65 ετών, δεν θα ισχύει, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η υποχρεωτικότητα χρήσης «πλαστικού» χρήματος για τη συγκέντρωση αποδείξεων.

Η συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών θα μπορούν να χρησιμοποιούν μετρητά, προκειμένου να εξασφαλίσουν σε αποδείξεις το 30% ή και λιγότερο του ετήσιου εισοδήματος (το ποσοστό θα εξαρτηθεί από την τελική απόφαση που θα λάβει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών) για να τύχουν την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ που οδηγεί αυτόματα σε αφορολόγητο 9.550 ευρώ.