Νέο Ασφαλιστικό: Τέλος εποχής για τον ΟΓΑ

Τέλος εποχής για τον ΟΓΑ, όπως είχε γράψει από το φύλλο της 7ης Νοεμβρίου 2015 η «Παραγωγή». Τη συγχώνευση του ΟΓΑ με τα λοιπά ασφαλιστικά ταμεία σε ένα Ενιαίο Φορέα κοινωνικής Ασφάλισης, με σταδιακή αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών έως το 2020, προβλέπονται, μεταξύ άλλων ανατροπών, στις 170 σελίδες του σχεδίου του νέου ασφαλιστικού.

Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μετονομάζεται σε Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) και αποτελεί το μοναδικό φορέα παροχής κύριας κοινωνικής ασφάλισης. Στον ΕΦΚΑ εντάσσονται από 1/1/2016 όλοι οι υφιστάμενοι φορείς κύριας κοινωνικής ασφάλισης, σύμφωνα με όσα ειδικότερα ρυθμίζονται στο άρθρο 19 κ.ε., με την εξαίρεση του ΝΑΤ και του ΟΓΑ που διατηρούν αυτοτελή νομική προσωπικότητα για την άσκηση των μη ασφαλιστικών τους αρμοδιοτήτων.

Ειδικά για τις ασφαλιστικές εισφορές του ΟΓΑ, εκτός της σταδιακής αύξησης, προβλέπεται και κατώτατη εισφορά αντίστοιχη με τις υπάρχουσες ασφαλιστικές κατηγορίες του ΟΓΑ, η οποία, όπως αναφέρεται στο σχέδιο, λόγω της ιδιαιτερότητας του αγροτικού επαγγέλματος και της βούλησης της κυβέρνησης να στηρίξει την αγροτική οικονομία, είναι μικρότερη από τους λοιπούς ασφαλισμένους.

Συγκεκριμένα, στο άρθρο 54 και 55 του ασφαλιστικού νομοσχεδίου προβλέπονται τα εξής για τις εισφορές που πρέπει να καταβάλουν οι αγρότες καθώς και οι εργάτες γης:

Άρθρο 54 Εισφορές αγροτών

1. Οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι βάσει των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων του ΟΓΑ ασφαλίζονταν ως αυτοπασχολούμενοι στην ασφάλιση του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του ΟΓΑ, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, από 1/1/2017 καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά στον κλάδο κύριας σύνταξης επί του εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Στην περίπτωση οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης στην οποία απασχολείται η σύζυγος και τα ενήλικα τέκνα ως φορολογητέο εισόδημα καθενός από αυτούς λαμβάνεται το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα, όπως αυτό ορίζεται στο εδάφιο β’ της παραγράφου 2.

2. Το ποσοστό υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους ασφαλισμένους της παραγράφου 1 και τους μελλοντικούς ασφαλισμένους της ίδιας κατηγορίας κατ’ επάγγελμα αγρότες, ορίζεται, σταδιακά αυξανόμενο από την 1/7/2015 έως την 31/12/2019, σε ποσοστό 20%, ως εξής:

α. Από 1/7/2015 έως 31/12/2016 το ύψος του ποσοστού υπολογισμού ασφαλίστρου κλάδου σύνταξης αυξάνεται κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώνεται σε ποσοστό 10%, επί των υφισταμένων κατά τη δημοσίευση του Νόμου ασφαλιστικών κατηγοριών.

β. Από 1/1/2017 και εφεξής οι υφιστάμενες ασφαλιστικές κατηγορίες καταργούνται και το ποσό της ασφαλιστικής εισφοράς υπολογίζεται ως ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος, όπως ορίζεται στην παράγραφο 1. Το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα ορίζεται ως το ποσό που αναλογεί στο 80% του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Το ανώτατο όριο ασφαλιστέου μηνιαίου εισοδήματος για τον υπολογισμό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς αποτελεί το ποσό της παραγράφου 2 του άρθρου 52.

γ. Κατά το έτος 2017 το ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος διαμορφώνεται σε 14%, από 1.1.2018 αυξάνεται σε 17% και από 1.1.2019 διαμορφώνεται στο τελικό 20%.

3. Ασφαλισμένοι, οι οποίοι έως την έναρξη ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΓΑ με εισοδηματικά ή πληθυσμιακά κριτήρια βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής τους στην κοινωνική ασφάλιση, υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου αυτού, αναλογικά εφαρμοζόμενων.

4. Ασφαλισμένοι, οι οποίοι έως την έναρξη ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΓΑ ως μισθωτοί - ανειδίκευτοι εργάτες, μετακλητοί πολίτες τρίτων χωρών, από 1/1/2017 καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης ως μισθωτοί, εφαρμοζομένων των σχετικών διατάξεων για τους ασφαλισμένους μισθωτούς που προέρχονται από το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ. Το ποσοστό της ασφαλιστικής εισφοράς για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων αυξάνεται ισόποσα και σταδιακά από 1/1/2017 και έως 31/12/2019 ώστε από την 1/1/2020 να έχει διαμορφωθεί στο ύψος του άρθρου52 παρ. 1 του παρόντος.

5. Οι απασχολούμενοι στην αγροτική οικονομία πρώην ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ, που έχουν ενταχθεί στα επενδυτικά προγράμματα για την αγροτική ανάπτυξη, όπως αυτά του αγροτουρισμού και την αγροβιοτεχνίας, στο πλαίσιο των σχετικών Κανονισμών της Ε.Ε. και χρηματοδοτούνται για το σκοπό αυτόν, υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου αυτού.

6. Οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες-αγρότισσες που είναι παράλληλα και μέλη Αγροτικών Συνεταιρισμών, όπως και οι αγρεργάτες που απασχολούνται σε παραγωγούς αγροτικών προϊόντων και ως λιανοπωλητές σε λαϊκές αγορές υπάγονται στις ρυθμίσεις του άρθρου αυτού.

7. Οι πρώην ασφαλισμένοι του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του ΟΓΑ, οι οποίοι απασχολούνται εποχικά για χρονικό διάστημα μέχρι έξι μήνες ετησίως σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, οι οποίες μεταποιούν, τυποποιούν και διακινούν προϊόντα εδάφους, κτηνοτροφίας, αλιείας, δασοπονίας, θηραματοπονίας και κάθε είδους εκτροφών, συνεχίζουν να ασφαλίζονται ως αυτοτελώς απασχολούμενοι αγρότες, εξαιρούμενοι της ασφάλισης ως μισθωτοί για την απασχόλησή τους αυτή. Το συνολικό χρονικό διάστημα των 6 μηνών μπορεί να κατανεμηθεί κατά τη διάρκεια του έτους σύμφωνα με τις ανάγκες τις επιχείρησης ή εκμετάλλευσης.

8. Η πρώιμη παύση της γεωργικής δραστηριότητας σε εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1096/88 του Συμβουλίου της 25ης Απριλίου 1988 σχετικά με την καθιέρωση κοινοτικού καθεστώτος για την ενθάρρυνση της παύσης της γεωργικής δραστηριότητας δεν αποτελεί λόγο διακοπής της ασφάλισης των αγροτών στον ΕΦΚΑ, τόσο για τους δικαιούχους όσο και τις συζύγους τους. Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του μέτρου, και μέχρι συμπλήρωσης του 67ου έτους της ηλικίας τους, οι εντασσόμενοι σ’ αυτό αγρότες και οι σύζυγοί τους, λογίζονται ως ενεργοί αγρότες σε ό,τι αφορά τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα και την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη.

9. Από 1/1/2017 οι ασφαλισμένοι του παρόντος άρθρου στον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας του ΟΓΑ καταβάλλουν εισφορά υπέρ αυτού, καταργούμενης της κρατικής επιχορήγησης. Η εισφορά βαρύνει τον ασφαλισμένο και συνεισπράττεται με τις εισφορές για τον κλάδο σύνταξης. Το ποσοστό υπολογισμού της εισφοράς ορίζεται στο 0,5% επί του ασφαλιστέου εισοδήματος, όπως ορίζεται ανωτέρω στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού.

10. Οι διατάξεις του άρθρου 34 του Ν. 1140/81 καταργούνται.

11. Για τον προσδιορισμό του ασφαλιστέου εισοδήματος και άλλες λεπτομέρειες εφαρμογής του άρθρου αυτού εκδίδεται κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Προστασίας.

Άρθρο 55 Ειδικό παράβολο αγοράς ασφαλιστικών εισφορών αγρεργατών

1. Για τους απασχολούμενους ως εργάτες γης σε εργασίες κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 27 του Ν. 2639/1998 (ΦΕΚ 205 Α’) εκδίδεται ειδικό παράβολο αγοράς ασφαλιστικών εισφορών αγρεργατών, στο εξής παράβολο, στο οποίο περιλαμβάνεται το ποσό της εισφοράς υπέρ του ΕΦΚΑ. Τα παράβολα διατίθενται στον εργοδότη από τα κατά τόπους Υποκαταστήματα του ΕΦΚΑ, από τις συνεργαζόμενες με τον ΕΦΚΑ τράπεζες και υποκαταστήματα αυτών, από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία και από οποιονδήποτε άλλον φορέα ή δίκτυο έπειτα από απόφαση του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με καταβολή του οικείου ποσού της ασφαλιστικής εισφοράς.

β. Οι Τράπεζες και λοιποί φορείς αποδίδουν ανά μήνα στον ΕΦΚΑ τα ποσά που εισέπραξαν από τη διάθεση του παραβόλου.

γ. Ο ΕΦΚΑ στέλνει ετήσια συγκεντρωτική κατάσταση στον εργοδότη, η οποία χρησιμοποιείται για την απόδειξη της σχετικής δαπάνης, μέχρι του ορίου που θα οριστεί με την απόφαση του εδαφίου β’ της παραγράφου 2.

2. α. Ο τύπος του παραβόλου, τα αναγραφόμενα σε αυτό στοιχεία εργοδότη και εργαζόμενου, οι ασφαλιστικές εισφορές, τα τεχνικά χαρακτηριστικά διασφάλισης της γνησιότητάς του, της διαδικασίας που θα τηρηθεί για την είσπραξη και απόδοση των εισφορών στον ΕΦΚΑ, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια ή στοιχείο για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού, καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ύστερα από γνώμη του ΕΦΚΑ και του ΟΓΑ.

β. Με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται θέματα σχετικά με την προσμέτρηση των δαπανών που προκύπτουν από το παράβολο στα έξοδα των αγροτών, για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματός τους, και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

Αγρότες οι μεγάλοι χαμένοι

Από τις νέες ρυθμίσεις του ασφαλιστικού οι αγρότες είναι οι μεγάλοι χαμένοι, καθώς θα δουν τις αποδοχές τους να μειώνονται, όχι μόνο με την επικείμενη αύξηση της φορολογίας από 16% σε 26%, αλλά και με την αύξηση των εισφορών από 3% σε 10%.

Για τους αγρότες προβλέπεται, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, από 1/1/2017 η καταβολή εισφοράς στον κλάδο κύριας σύνταξης επί του εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος.

Σταδιακά, έως το 2019, το συνολικό ποσοστό αυξάνεται από 7% σήμερα, σε 20%. Αναλυτικά, έως 31/12/2016 το ύψος του ποσοστού υπολογισμού ασφαλίστρου κλάδου σύνταξης αυξάνεται κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώνεται σε ποσοστό 10%. Κατά το έτος 2017 το ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος διαμορφώνεται σε 14%, από 1/1/2018 αυξάνεται σε 17% και από 1/1/2019 διαμορφώνεται στο τελικό 20%. Κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα για τους αγρότες ορίζονται τα 468 ευρώ τον μήνα.

Την αυτονομία του ΟΓΑ ζητά η Πρωτοβουλία Αγροτών

Τη διατήρηση της αυτονομίας του ΟΓΑ ζητά με ανοιχτή επιστολή προς τον υπουργό Εργασίας, κ. Κατρούγκαλο, η Πρωτοβουλία Αγροτών.

Ο ΟΓΑ, αναφέρουν, δεν είναι μόνο το Ταμείο κύριας ασφάλισης των αγροτών, αλλά είναι και η ταυτότητά μας. Η πρώτη κίνηση την οποία θα πρέπει κανείς να κάνει για να ενταχθεί στο «επάγγελμα του Αγρότη», είναι να εγγραφεί στον ΟΓΑ εκπληρώνοντας βέβαια τα κριτήρια τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται από τον Οργανισμό (50+1% των εισοδημάτων από αγροτικές εκμεταλλεύσεις κ.λπ.).

Στη συνέχεια σε κάθε του βήμα (ίσως και σε όλη την διάρκεια του επαγγελματικού του βίου) ακολουθεί μια σειρά (γραφειοκρατικών) διαδικασιών όπου το βασικό κριτήριο είναι το βιβλιάριο του ΟΓΑ. (εγγραφή στο μητρώο αγροτών, συμμετοχή σε προγράμματα, ένταξη στους νέους αγρότες, σχέδια βελτίωσης, ακόμα και για την έγκρισή της αίτησης εγγραφής κάποιου στον Αγροτικό Σύλλογο της περιοχής του, και μια σειρά από ζητήματα που αφορούν το επάγγελμά μας).

«Ο ΟΓΑ κ. Υπουργέ είναι η επαγγελματική ταυτότητά μας, ο μοναδικός προσδιορισμός μας και αυτό δεν το διαπραγματευόμαστε», αναφέρει η Πρωτοβουλία Αγροτών.