Τρόφιμα-ποτά: Αιχμή του δόρατος των ελληνικών εξαγωγών

Παρά το δυσμενές κλίμα, που επηρέασε συνολικά τις εξαγωγές το 2015, διαμορφώνοντας αρνητικό πρόσημο σε όλους σχεδόν τους κλάδους, το ελαιόλαδο, τα φρούτα-λαχανικά, αλλά και τα μεταποιημένα προϊόντα, απέδειξαν και στους πιο δύσπιστους ότι η Ελλάδα συνεχίζει και παράγει, διεκδικώντας δυναμικά μερίδια στην παγκόσμια αγορά.

Δύο δισ. ευρώ επιπλέον συνεισέφεραν στην ελληνική οικονομία οι εξαγωγές προϊόντων της ελληνικής γεωργίας και της βιομηχανίας το 2015, ενώ τα αγροτικά προϊόντα είναι αυτά που μπορούν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης των εξαγωγών τη χρονιά που έρχεται. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο τον περασμένο Οκτώβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), ανοδικά κινήθηκαν μόνο οι κλάδοι του ελαιολάδου και μάλιστα σε ποσοστό που έφτασε το 94,1% και τα μηχανημάτων (24,2%).

Τα ελληνικά τρόφιμα και ποτά καλύπτουν το 28% της αξίας τους. Την ίδια ώρα ο αγροτοδιατροφικός τομέας της χώρας παράγει το ένα τέταρτο από τα 100 κορυφαία εξαγώγιμα προϊόντα.

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί βασικό προμηθευτή αγροτικών προϊόντων στις ανεπτυγμένες αγορές των χωρών του ΟΟΣΑ. Οι χώρες της Ευρώπης, της Βορείου Αμερικής, αλλά και η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απορροφούν τις μεγαλύτερες ποσότητες των ελληνικών αγροτοδιατροφικών προϊόντων.

Τα ελληνικά τρόφιμα αποτελούν πρωταθλητές σε επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για αύξηση των μεριδίων τους ή για τη διείσδυσή τους σε νέες, δυναμικά αναπτυσσόμενες αγορές. Υπάρχουν, επίσης, σημαντικά περιθώρια για αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους, μέσα από την επένδυση στη γνώση, στην καινοτομία, στο στρατηγικό μάρκετινγκ και σε σύγχρονες τεχνικές προώθησης. Σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει να αξιοποιηθούν τα υφιστάμενα πλεονεκτήματα, όπως είναι η υψηλή ποιότητα των προϊόντων, αλλά και τα εδραιωμένα δίκτυα διανομής που υπάρχουν στις ανεπτυγμένες αγορές.

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί βασικό προμηθευτή αγροτικών προϊόντων στις ανεπτυγμένες αγορές των χωρών του ΟΟΣΑ. Οι χώρες της Ευρώπης, της Βορείου Αμερικής, αλλά και η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απορροφούν τις μεγαλύτερες ποσότητες των ελληνικών αγροτοδιατροφικών προϊόντων.

Τα ελληνικά τρόφιμα αποτελούν πρωταθλητές σε επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου.

Παρ' όλα αυτά υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για αύξηση των μεριδίων τους ή για τη διείσδυσή τους σε νέες, δυναμικά αναπτυσσόμενες αγορές.

Όπως είναι ο κατακερματισμός των μονάδων τυποποίησης, συσκευασίας και διανομής, η έλλειψη τεχνογνωσίας σε θέματα στρατηγικής τιμολόγησης, διαπραγμάτευσης και εξαγωγικών διαδικασιών, branding και marketing. Ειδικά στον τομέα των τροφίμων, η γνώση των προδιαγραφών και διαδικασιών που ισχύουν σε μια αγορά είναι κρίσιμης σημασίας. Όπως βεβαίως είναι και η γνώση της διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Η γνώση και ο σεβασμός στα ήθη και στην κουλτούρα των εμπορικών εταίρων, αλλά και των καταναλωτών μιας ξένης αγοράς.

Οι κίνδυνοι

Υπάρχουν όμως και κίνδυνοι και εμπόδια που εντοπίζονται στο επίπεδο της οικονομικής διπλωματίας και απαιτούν αποτελεσματική διαχείριση. Μεταξύ αυτών είναι οι απειλές που εγκυμονεί η σύναψη της Διατλαντικής Εμπορικής και Επενδυτικής Συμφωνίας για τα προστατευόμενα ελληνικά προϊόντα. Εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι και η έλλειψη διακρατικών συμφωνιών σχετικά με την εμπορία διατροφικών προϊόντων σε μεγάλες αναπτυσσόμενες αγορές, όπως αυτές της Κίνας και της Ινδίας.

Και βεβαίως, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα εμπόδια που δημιουργούνται από την κατάσταση στο εγχώριο οικονομικό περιβάλλον: εμπόδια όπως η έλλειψη ρευστότητας, το υψηλό κόστος δανεισμού κ.ά.

Στα 10,58 δισ. η αγροτική παραγωγή το 2014

Άνοδο κατέγραψε η ακαθάριστη αξία παραγωγής του γεωργικού κλάδου το 2014 έναντι του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των Οικονομικών Λογαριασμών Γεωργίας 2014 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), τα οποία καταρτίστηκαν τον Σεπτέμβριο του 2015.

Ειδικότερα, η ακαθάριστη αξία παραγωγής του γεωργικού κλάδου σε βασικές τιμές ανήλθε το 2014 στα 10,583 δισ. ευρώ έναντι 10,515 δισ. ευρώ το 2013. Το ίδιο διάστημα η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σε βασικές τιμές έφτασε τα 5,173 δισ. ευρώ από 5,073 δισ. το 2013.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σημαντική βελτίωση εμφάνισε το 2014 και ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης σε επίπεδο όγκου. Συγκεκριμένα, η ακαθάριστη αξία παραγωγής του γεωργικού κλάδου σε βασικές τιμές βάσει όγκου ενισχύθηκε κατά 2,83% το 2014 σε σύγκριση με το 2013, έναντι πτώσης 2,77% που καταγράφηκε το 2013 σε σχέση με το 2012.

Σημειώνεται ότι οι Οικονομικοί Λογαριασμοί Γεωργίας αναφέρονται στο εισόδημα των δραστηριοτήτων του γεωργικού κλάδου (γεωργία - κτηνοτροφία), αποτελούν δορυφορικό λογαριασμό του συστήματος Εθνικών Λογαριασμών και παρέχουν συμπληρωματικά στοιχεία για τον γεωργικό κλάδο.

Τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση των Οικονομικών Λογαριασμών Γεωργίας προέρχονται από έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ, από στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και από διοικητικές πηγές δεδομένων.