Σφοδρές πιέσεις στο ελληνικό ελαιόλαδο

Της Άννας Αραμπατζή

Απανωτά είναι τα πλήγματα για τον Έλληνα ελαιοπαραγωγό, ενώ ήδη έχει ξεκινήσει η συγκομιδή για φέτος. Με τις επιδοτήσεις να μην έχουν ακόμα καταβληθεί και τις φορολογικές υποχρεώσεις να «τρέχουν» μαζί με τα έξοδα για το μάζεμα της ελιάς, οι τιμές παραγωγού έχουν πάρει την κατιούσα.

Και αυτό συμβαίνει γιατί οι έμποροι σπεύδουν να εκμεταλλευτούν τις επερχόμενες αποφάσεις των Βρυξελλών για αποδοχή της πρότασης για την εισαγωγή αδασμολόγητης επιπλέον ποσότητας 35.000 τόνων ελαιολάδου από την Τυνησία στην ΕΕ για δύο έτη (2016 και 2017). Πρόκειται για γνωμοδότηση - πολιτική απόφαση που πάρθηκε από την ΕΕ, με στόχο να στηρίξουν την οικονομία της Τυνησίας, η οποία πλήττεται από τη δράση των τζιχαντιστών, ενώ ήδη προβλέπεται υπό κανονικές συνθήκες η ετήσια αδασμολόγητη εισαγωγή 56.700 τόνων ελαιολάδου από τη χώρα αυτή στην Ένωση.

Η πρόταση έγινε στις 17 Σεπτεμβρίου και σε σχετική συζήτηση στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, στις 16 Νοεμβρίου, ο Έλληνας υπουργός, Βαγγέλης Αποστόλου, ζήτησε την προσοχή της ΕΕ στη διαχείριση και στον ρυθμό των εισαγωγών αδασμολόγητων αγροτικών προϊόντων.

Και για τη στάση Αποστόλου πνέουν μένεα στις τάξεις των αγροτών. Ο πρόεδρος της Παγκρήτιας Συντονιστικής Επιτροπής Αγροτών, Πρίαμος Ιερωνυμάκης, μιλώντας στην «Παραγωγή», καταγγέλλει παντελή έλλειψη πολιτικής προστασίας του ελαιολάδου. Σημειώνει δε, πως αυτό που περίμεναν οι Κρήτες παραγωγοί από τον υπουργό ήταν να παρέμβει αρνητικά, να επιχειρήσει να διαπραγματευθεί, όπως έκαναν και οι Ιταλοί, με την άρνηση τους στην πρόθεση αυτή της Κομισιόν.

Εκτιμά πως εάν δράσουμε άμεσα, μπορεί και να ανατραπεί η πρόταση αυτή. «Δεν μπορούμε να καλλιεργήσουμε, ακόμα δεν έχουν πληρωθεί οι επιδοτήσεις, ενώ στην υπόλοιπη ΕΕ καταβλήθηκαν μέσα στον Οκτώβριο», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Ιερωνυμάκης. Η πρόταση που καταθέτει ο ίδιος για να σωθεί το «παιχνίδι», είναι να συγκεντρωθεί η παραγωγή ελαιολάδου από Οργανισμό εμπόρων, η χρηματοδότηση του οποίου θα έρθει από τις τράπεζες, με εγγύηση του Δημοσίου. Στόχος είναι και να πληρωθεί άμεσα ο αγρότης και να σταματήσει να φεύγει το λάδι λίγο-λίγο, εξαιτίας των οικονομικών πιέσεων, καθώς, όταν υπάρχει μεγάλη ποσότητα συγκεντρωμένη, η τιμή ελέγχεται καλύτερα από τον πωλητή.

Οι εκπρόσωποι των παραγωγών της Κρήτης έχουν ζητήσει συνάντηση για το θέμα αυτό με τον αρμόδιο υπουργό, Βαγγέλη Αποστόλου, για να τους εξηγήσει, όπως λένε, τη στάση του και είναι εν αναμονή απάντησης. «Παρακολουθούμε το θέμα στενά», σημειώνει και ο επικεφαλής της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου, Ανδρέας Στρατάκης, ο όποιος χαρακτηρίζει την απόφαση της Κομισιόν, σε συνδυασμό με άλλα προβλήματα, «σφαγή των παραγωγών».

«Αυτό που θέλαμε από τον υπουργό είναι να φέρει αντιρρήσεις, να αντιδράσει», υπογραμμίζει ο κ. Στρατάκης, σημειώνοντας πως μέσα σε δέκα ημέρες η τιμή του λαδιού έχει υποχωρήσει κατά 1 ευρώ. Έτσι, σύμφωνα με τον ίδιο, σε συνδυασμό με την μη πληρωμή των επιδοτήσεων και την καταβολή των φορολογικών υποχρεώσεων τους, οι αγρότες αναγκάζονται να πουλήσουν το λάδι τους όσο-όσο.

Η συμβουλή του κ. Στρατάκη προς τους παραγωγούς είναι να κάνουν υπομονή μέχρι τις αρχές του Δεκεμβρίου και να μην τιμολογήσουν το προϊόν τους, να περιμένουν μέχρι να ανακοινώσει τιμές η ΕΑΣΗ. Οι πιέσεις στις τιμές είναι τόσο μεγάλες, που ενώ προ δέκα ημερών το λάδι έφτανε τα 3,4 με 3,6 ευρώ το λίτρο, σήμερα είναι μεταξύ 2,7 και 2,8 ευρώ. 

Τί λέει ο Αποστόλου

Μετά τη «θύελλα» που έχει ξεσπάσει, ο υπουργός επεσήμανε σε ανακοίνωση του πως η σχετική απόφαση για τη γνωμοδότηση ελήφθη όταν την ευθύνη είχε ο υπηρεσιακός υπουργός και αναφέρθηκε και στην παρέμβασή του στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών, όπου τόνισε πως «πρέπει να μελετώνται προσεκτικά οι επιπτώσεις τέτοιων παραχωρήσεων στους Ευρωπαίους παραγωγούς, όπως η πρόσφατη περίπτωση για επιπρόσθετη αδασμολόγητη ποσόστωση 35.000 τόνων ελαιολάδου Τυνησίας».

Επίσης, ο υπουργός τόνισε τα εξής:

Πρώτον, δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση στην ΕΕ για την εφαρμογή έκτακτων εμπορικών μέτρων ενίσχυσης της Τυνησίας. Υπάρχει πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τις 17 Σεπτεμβρίου 2015, όταν την ευθύνη είχε η υπηρεσιακή κυβέρνηση, επί της οποίας θα αποφασίσει η αρμόδια Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου στις 25 Ιανουαρίου 2016 και η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την 1η Φεβρουαρίου του 2016. Η Επιτροπή Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης δεν αποφασίζει, αλλά υποβάλει γνωμοδότηση προς την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου.
 Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει δύο βασικά μέτρα: Αφενός, την αύξηση για τα έτη 2016 και 2017 των ποσοτήτων τυνησιακού ελαιολάδου που μπορούν να εξαχθούν αδασμολόγητα στην ΕΕ κατά 35.000 τόνους τον χρόνο, επιπλέον των 56.700 τόνων που προβλέπονται σήμερα στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ – Τυνησίας, και αφετέρου, την κατάργηση των μηνιαίων ορίων που υπάρχουν για την εισαγωγή στην ΕΕ των 56.700 τόνων που ήδη προβλέπονται (δεν μπορούν, σήμερα, να εισαχθούν όλες μαζί οι ποσότητες, αλλά κατανεμημένες ανά μήνα).

Δεύτερον, σε όλες τις μέχρι σήμερα διαδικασίες συζήτησης επί της πρότασης (Επιτροπή Πολιτικής Εμπορίου στις 2 Οκτωβρίου, Επιτροπή Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης στις 12 Νοεμβρίου κ.λπ.), η ελληνική πλευρά έχει διατυπώσει σοβαρές ενστάσεις και προβληματισμούς για τις συνέπειες του μέτρου.
 Στη συνεδρίαση, μάλιστα, της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του τομέα Οπωροκηπευτικών στις 27 Οκτωβρίου, η ελληνική αντιπροσωπεία καταψήφισε, μαζί με την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Κύπρο, την κατάργηση των μηνιαίων ορίων στην εισαγωγή των 56.700 τόνων τυνησιακού ελαιολάδου που ήδη προβλέπονται.

Τρίτον, κατά το πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας στις 16 Νοεμβρίου 2015, δεν ελήφθη ουδεμία σχετική απόφαση, ωστόσο ο Έλληνας υπουργός Βαγγέλης Αποστόλου, στη συζήτηση για το διεθνές εμπόριο των γεωργικών προϊόντων αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο θέμα των δασμολογικών παραχωρήσεων της Ένωσης για ευαίσθητα προϊόντα μας και τόνισε ότι «πρέπει να μελετώνται προσεχτικά οι επιπτώσεις τέτοιων παραχωρήσεων στους Ευρωπαίους παραγωγούς, όπως η πρόσφατη περίπτωση για επιπρόσθετη αδασμολόγητη ποσόστωση 35.000 τόνων ελαιολάδου Τυνησίας».

Τέταρτον, δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα καμία αύξηση των εισαγωγών ελαιολάδου από την Τυνησία στην Ευρωπαϊκή αγορά.