Το ημερολόγιο του καλλιεργητή...

Γράφει η ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ

Γεωπόνος

Εποχή έναρξης σχηματισμού των αδελφιών στα χειμερινά σιτηρά (σιτάρι μαλακό και σκληρό, κριθάρι, βρώμη, βρίζα), που ευνοείται από υψηλές θερμοκρασίες και επάρκεια υγρασίας και αζώτου στο έδαφος. Στη μηλιά, κατά τη χειμερινή περίοδο, απαραίτητοι είναι οι προληπτικοί έλεγχοι για τον εντοπισμό τυχόν παθογόνων μικροοργανισμών που την προσβάλλουν και η έγκαιρη αντιμετώπισή τους. Τέλος, την εποχή αυτή γίνεται η σπορά του πράσου σε θερμά σπορεία.

ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΣΙΤΗΡΑ

Εποχή που ξεκινά σιγά-σιγά η διαδικασία του αδελφώματος, η οποία είναι μια αναπτυξιακή φάση στα χειμερινά σιτηρά (σιτάρι μαλακό και σκληρό, κριθάρι, βρώμη, βρίζα). Το αδέλφωμα (tillering) πραγματοποιείται με τη δημιουργία δευτερευόντων (τώρα) και τριτευόντων (αργότερα) στελεχών, από το κύριο στέλεχος. Από τα στελέχη αυτά, δευτερεύοντα και τριτεύοντα, μας ενδιαφέρουν τα γόνιμα, επειδή αυτά θα σχηματίσουν στάχυ και σπόρους. Γόνιμα είναι αυτά που θα δημιουργηθούν πρώτα, ενώ τα τελευταία είναι άγονα.

Το αδέλφωμα στα χειμερινά σιτηρά ξεκινά συνήθως 40 ημέρες μετά τη σπορά και διαρκεί, επίσης, 40 ημέρες. Ευνοείται από τις υψηλές θερμοκρασίες, την επάρκεια εδαφικής υγρασίας και αζώτου στο έδαφος και είναι τόσο πλουσιότερο όσο αραιότερη είναι η φυτεία.

Συνιστάται η επάρκεια του αζώτου σε αυτό το στάδιο να εξασφαλίζεται με βασική λίπανση, που γίνεται λίγο πριν ή, συνήθως, συγχρόνως με τη σπορά, η οποία βοηθά και τον σχηματισμό των αδελφιών. Το αδέλφωμα αντισταθμίζει και μειώνει τις δυσμενείς συνέπειες ενός κακού φυτρώματος, συμβάλλοντας έτσι και αλλιώς στην αύξηση των τελικών αποδόσεων.

ΜΗΛΙΑ

Στις φυτείες της μηλιάς είναι επιβεβλημένος ο ενδελεχής έλεγχος, κατά διαστήματα, που γίνεται από εξειδικευμένο προσωπικό, με στόχο τον εντοπισμό πιθανών ενδείξεων ή και αποδείξεων για την προσβολή των δέντρων από παθογόνους μικροοργανισμούς.

Υπενθυμίζουμε ότι η χειμερινή περίοδος, που ήδη βρισκόμαστε και που τα δέντρα της μηλιάς ληθαργούν, είναι η πιο κρίσιμη για τη διενέργεια των ελέγχων που προαναφέρθηκαν, γιατί στα πεσμένα στο έδαφος φύλλα της βρίσκονται μολύσματα της πιο σοβαρής μυκητολογικής ασθένειας της μηλιάς και της αχλαδιάς, που είναι το φουζικλάδιο. Αναζητούνται, επίσης, ωοτοκίες ακάρεων, αφίδων και κοκκοειδών, καθώς και έλκη του βακτηριακού καψίματος.

Οι έλεγχοι πρέπει να γίνονται πάντα προληπτικά και αφορούν την προσπάθεια σήμανσης των δέντρων που έχουν προσβληθεί από εδαφογενείς, επίσης, παθογόνους μύκητες, όπως αυτοί των γενών Verticillium, Armillaria, Rhizoctonia, Pythium και Phytophthora.

Στις περιπτώσεις που θα εντοπισθούν ευρήματα, πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα καλλιεργητικά μέτρα, όπως είναι το κλάδεμα, για τον καλύτερο αερισμό και φωτισμό της φυτείας, καθώς και η απομάκρυνση και το κάψιμο όλων των προσβεβλημένων κλαδιών.

ΠΡΑΣΟ

Σημαντικό χειμερινό λαχανικό είναι το πράσο, που καλλιεργείται σχεδόν σε όλη τη χώρα, από την Αττική μέχρι τη Βόρεια Ελλάδα και η σπορά του γίνεται τον Δεκέμβριο σε σπορεία θερμαινόμενα.

Ακολουθεί το Φεβρουάριο (2 μήνες περίπου μετά) η μεταφύτευση των φυτών στην οριστική τους θέση στο χωράφι, για να έχουμε παραγωγή τον προσεχή Ιούλιο. Γίνεται γνωστό ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα του θερμού έναντι του ψυχρού σπορείου είναι η σημαντική πρωΐμηση της παραγωγής, που διαφορετικά θα καθυστερούσε τουλάχιστον 2 μήνες.

Το έδαφος του σπορείου πρέπει να είναι ελαφρύ (μίγμα χώματος, άμμου και κοπριάς), ψιλοχωματισμένο, απαλλαγμένο από ζιζάνια και εφοδιασμένο με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (άζωτο, φωσφόρος, κάλιο και τα αναγκαία ιχνοστοιχεία). Η απόσταση μεταξύ των γραμμών στο σπορείο είναι 8-15 εκατοστά και το βάθος σποράς δεν πρέπει να ξεπερνά το 1 εκατοστό.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τη διενέργεια των απαραίτητων ποτισμάτων, με το πρώτο από αυτά να γίνεται αμέσως μετά τη σπορά. Στη συνέχεια, και με στόχο να διατηρηθεί η υγρασία στο ανώτερο τμήμα του εδάφους σε ικανοποιητικά επίπεδα, πρέπει να ακολουθήσουν τρία ποτίσματα την εβδομάδα. Τα ποτίσματα σταματούν λίγες ημέρες (3-4) πριν τη μεταφύτευση για να «ψηθούν» τα φυτά, να σκληραγωγηθούν και να ανταπεξέλθουν με επιτυχία στη συνέχεια στο stress, το οποίο θα υποστούν κατά τη διαδικασία της μεταφύτευσης. Έτσι, περιορίζονται σημαντικά τα ποσοστά αποτυχίας και η θανάτωση των φυταρίων κατά τη μεταφύτευση.

Μετά τη μεταφύτευση και μέχρι τη συγκομιδή, το πράσο δέχεται στο χωράφι όλες τις απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες (αντιμετώπιση ζιζανίων, ανόργανη λίπανση, πότισμα αν χρειασθεί), με στόχο την επιτυχή ολοκλήρωση του βιολογικού του κύκλου και την απόληψη όσο το δυνατόν πιο υψηλών στρεμματικών αποδόσεων.