Το ημερολόγιο του καλλιεργητή

Γράφει η ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ

Γεωπόνος

Αποφυγή του καψίματος της καλαμιάς που γίνεται μετά τη συγκομιδή των χειμωνιάτικων σιτηρών (έχει ήδη πραγματοποιηθεί), επειδή τα προβλήματα που δημιουργεί είναι περισσότερα από αυτά που λύνει. Ιδιαίτερη προσοχή και γνώσεις απαιτούνται για τη συχνότητα χορτοκοπής της μηδικής και των τριφυλλιών για τη μακροβιότητα της φυτείας, την απόδοση και τη θρεπτική κατάσταση του χόρτου. Εποχή που είναι κατάλληλη για την εμφάνιση, αλλά και για την αντιμετώπιση των κοκκοειδών και των ακάρεων στην ελιά.

ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΣΙΤΗΡΑ

Οι παραγωγοί των χειμερινών σιτηρών (σκληρό και μαλακό σιτάρι - δίστοιχο και εξάστοιχο κριθάρι - βρώμη - σίκαλη) μπαίνουν στον πειρασμό να κάψουν την καλαμιά μετά τη συγκομιδή, με στόχο να διευκολυνθεί η προετοιμασία του χωραφιού για την επόμενη καλλιέργεια, αλλά και να καταστραφούν οι παθογόνοι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στην καλαμιά. Υποστηρίζεται από ορισμένους καλλιεργητές ότι με το κάψιμο της καλαμιάς αυξάνονται οι αποδόσεις της επόμενης καλλιέργειας, αλλά έχει αποδειχθεί, από πολλές ανάλογες ερευνητικές εργασίες, ότι με το κάψιμό της καίγεται πολύτιμη οργανική ουσία του εδάφους και υποβαθμίζεται η εδαφική δομή. Γνωστοποιείται ότι το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα περισσότερα ελληνικά εδάφη, που είναι φτωχά σε οργανική ουσία και με εδαφική δομή που απαιτούν βελτίωση. Επισημαίνεται ότι το κάψιμο της καλαμιάς αποτελεί το βασικό αίτιο πρόκλησης εκτεταμένων καταστρεπτικών πυρκαγιών και γι’ αυτό οι παλαιότεροι το θεωρούσαν ως μια «βάρβαρη βαλκανική» καλλιεργητική τεχνική, που πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγεται και να γίνεται ανεκτή μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Ειδικότερα, μπορεί να εφαρμόζεται μόνο όπου έχουμε πολύ γόνιμα εδάφη με πλούσια οργανική ουσία ή εδάφη που έχουν αποδοθεί πρόσφατα στην καλλιέργεια. Όπου αποφασίζεται κάψιμο της καλαμιάς, όπως στις προηγούμενες ειδικές περιπτώσεις, αυτό πρέπει να πραγματοποιείται με άπνοια και με αυστηρή επιτήρηση από τους καλλιεργητές.

ΜΗΔΙΚΗ - ΤΡΙΦΥΛΛΙΑ

Η μηδική και τα τριφύλλια κόπτονται και αναβλαστάνουν σε όλη τη διάρκεια των θερμών μηνών του έτους (Μάιος - Σεπτέμβριος), με ρυθμό ανάλογο της υγρασίας του χωραφιού (διαθέσιμο νερό για άρδευση), της ποικιλίας, του ύψους των επικρατουσών θερμοκρασιών, της γονιμότητας του χωραφιού και της ηλικίας της φυτείας. Συνιστάται μετά από κάθε χορτοκοπή να γίνεται μια άρδευση με 60-80 m³ νερού στο στρέμμα και ένα σταυρωτό σβάρνισμα με οδοντωτή σβάρνα για την καταστροφή των ζιζανίων, που έχουν αναπτυχθεί κάτω από τα φυτά της μηδικής και των τριφυλλιών.

Μεγάλη σημασία έχει το βλαστικό στάδιο που χορτοκόπτονται και αυτό επειδή ασκεί μεγάλη επίδραση στην αντοχή των φυτών στις χαμηλές θερμοκρασίες και στην ξηρασία, καθώς και στην προθυμία αναβλάστησής τους και στη μακροβιότητά τους. Υπενθυμίζεται ότι το στάδιο κοπής επηρεάζει, επίσης, σημαντικά τη σύνθεση του λαμβανομένου χόρτου. Καταλληλότερο στάδιο θεωρείται αυτό που τα φυτά βρίσκονται στο 50% της άνθησής τους, ενώ όταν οι κοπές γίνονται νωρίτερα ή αργότερα δίνουν χόρτο με μικρή περιεκτικότητα σε λευκώματα, μικρή ή μεγάλη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες κ.ά.

Οι παραγωγοί πρέπει να γνωρίζουν ότι οι αποδόσεις της μηδικής και των πολυετών τριφυλλιών αρχίζουν να κάμπτονται και να υποχωρούν τέσσερα χρόνια μετά την αρχική τους εγκατάσταση, οπότε χρειάζεται επανεγκατάσταση της φυτείας.

ΕΛΙΑ

Περίοδος που η ελιά χρειάζεται αντιμετώπιση των κοκκοειδών της, κυριότερα των οποίων είναι το λεκάνιο και η πολλίνια.

Το λεκάνιο είναι μια ασθένεια που προσβάλλει τους βλαστούς και τα φύλλα και ευνοείται από την υψηλή σχετικά υγρασία που αναπτύσσεται όταν το φύλλωμα είναι πυκνό, με εντονότερες τις προσβολές από το κοκκοειδές, κυρίως σε περιοχές ιδιαίτερα υγρές, όπως είναι οι ρεματιές, οι κλειστές και απάνεμες κοιλάδες, τα παραθαλάσσια μέρη, τα αρδευόμενα και ακλάδευτα δένδρα κ.ο.κ. Επισημαίνεται ότι στα μελιτώδη εκκρίματα του λεκανίου αναπτύσσονται μύκητες, που προξενούν μαύρισμα στα φύλλα (καπνιά) και έχει ως αποτέλεσμα την εξασθένιση των δέντρων.

Για την αντιμετώπιση της ασθένειας πρέπει να επιλέγονται εντομοκτόνα χαμηλής τοξικότητας για την προστασία των ωφέλιμων εντόμων, παρασιτοειδών και αρπακτικών, επειδή το λεκάνιο παρουσιάζει υψηλό παρασιτισμό, ο οποίος συνήθως συγκρατεί τους πληθυσμούς του σε χαμηλά επίπεδα.

Συνιστάται σε περιπτώσεις που διαπιστώνονται σοβαρές προσβολές από ένα άλλο κοκκοειδές, την πολλίνια, να γίνεται συνδυασμένη καταπολέμηση με αυτή του λεκανίου, τα δε δέντρα που θα ψεκαστούν με παραφινικό λάδι, να είναι ποτισμένα τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν, η θερμοκρασία να μην ξεπερνά τους 32^οC και η επέμβαση να γίνεται νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα, για να επικρατούν συνθήκες όχι πολύ υψηλών θερμοκρασιών.

Τίθεται σοβαρά υπόψη των ελαιοκαλλιεργητών, εάν τα δέντρα πλήττονται από μεγάλους πληθυσμούς ακάρεων και η προσβολή είναι σοβαρή, να γίνεται οπωσδήποτε καταπολέμησή τους και να χρησιμοποιείται ένα κατάλληλο, εγκεκριμένο ακαρεοκτόνο, με στόχο να προστατευθούν τα νεαρά δέντρα, τα φυτώρια και τα αυστηρά κλαδεμένα και αρδευόμενα.