Ημερολόγιο 27/4/2013-3/5/2013

Δεσπόζουν οι καλλιεργητικές φροντίδες στα ανοιξιάτικα φυτά μεγάλης καλλιέργειας, όπως η σπορά βαμβακιού, η όψιμη σπορά ηλιάνθου, η μεταφύτευση στον καπνό, η χημική ή μηχανική μεταφυτρωτική αντιμετώπιση των ζιζανίων στον αραβόσιτο και η καταπολέμηση των εντομολογικών εχθρών της πατάτας. Προσοχή χρειάζεται για τον περιορισμό των ζημιών από τις μυκητολογικές ασθένειες (ωίδιο, βερτισιλίωση) στα κηπευτικά και στα καλλωπιστικά.

Η ΣΠΟΡΑ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ

Η εποχή σποράς του βαμβακιού καθορίζεται τόσο από τις καιρικές συνθήκες όσο και από την κατάσταση του χωραφιού και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί ο βαμβακόσπορος έχει μεγάλη ευπάθεια στις πολλές βροχές, τις χαμηλές θερμοκρασίες και την ξηρασία. Η σπορά μπορεί να αρχίσει όταν η θερμοκρασία του εδάφους σταθεροποιηθεί στους 14-15οC, προηγείται στη Νότια και έπεται στη Βόρεια Ελλάδα, νωρίτερα στα ελαφρά εδάφη (που θερμαίνονται πιο γρήγορα) και αργότερα στα βαριά. Στη χώρα μας ο κύριος όγκος των εκτάσεων που καλλιεργούνται με βαμβάκι σπέρνεται το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου έως και το πρώτο πενθήμερο του Μαΐου. Το βάθος σποράς εξαρτάται από τη φυσική κατάσταση του εδάφους, την υγρασία του, καθώς και από την εποχή σποράς (πρώιμη ή όψιμη).

Ενδείκνυται, όπως σε χωράφια ελαφρά και αμμώδη που ζεσταίνονται γρήγορα αλλά και που χάνουν την υγρασία τους, ο σπόρος να σπέρνεται βαθύτερα περί τα 5-7 εκατοστά, ενώ σε υγρά αμμοπηλώδη εδάφη γύρω στα 3-4 εκατοστά. Με τη γενίκευση της μηχανικής συγκομιδής του βαμβακιού, οι αποστάσεις σποράς μεταξύ των γραμμών είναι 1 μέτρο και επί της γραμμής τα φυτά απέχουν 4, 5, 6 ή και 7 εκατοστά, ανάλογα με την ποικιλία, τη γονιμότητα του εδάφους, αλλά και τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες. Στην προσπάθεια να πετύχουμε μια κανονική κατανομή φυτών επί της γραμμής σπέρνουμε περί τα 2-3 κιλά ανά στρέμμα χημικά αποχνοωμένου (γυμνού)σπόρου. Προσοχή πρέπει να δίνεται στην πρώιμη σπορά (πλεονεκτεί έναντι της όψιμης), όπως στα υγρά και σχετικά κρύα χωράφια, στα οποία πρέπει να χρησιμοποιούμε περισσότερο σπόρο, όπως επίσης και στις ποικιλίες εκείνες που ο αριθμός των φυτών ανά στρέμμα πρέπει να είναι μεγαλύτερος. Ο κατάλληλος για σπορά βαμβακόσπορος πρέπει να έχει υψηλή βλαστική ικανότητα (άνω του 80%), χαμηλή υγρασία (κάτω του 12%), να είναι απολυμασμένος, απεντομωμένος και να σπέρνεται γυμνός. Τα πλεονεκτήματα της σποράς χωραφιών με γυμνό σπόρο είναι η ακρίβεια σποράς, η οικονομία του σπόρου, η αποφυγή αραιώματος και η καλύτερη εκμετάλλευση της εδαφικής υγρασίας.

ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΣ

Κατάλληλη εποχή για τη μεταφυτρωτική αντιμετώπιση των ζιζανίων στον αραβόσιτο, που μπορεί να γίνει ή με χημικά μέσα (κατάλληλα μεταφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα) ή με μηχανικό σκάλισμα μεταξύ των γραμμών. Τα χημικά σκευάσματα πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες της ετικέτας, γιατί αλλιώς ενδέχεται να προκύψουν προβλήματα αναποτελεσματικότητας ή και ζημιών στη φυτεία (φαινόμενα φυτοτοξικότητας). Τα μηχανικά σκαλίσματα πρέπει να γίνονται με περιστρεφόμενα σκαπτικά (φρέζες) ή με καλλιεργητές διαφόρων τύπων και να είναι πάντοτε επιφανειακά (όχι βαθύτερα των 7,5-8 εκατοστών), ώστε να αποφεύγεται η αποκοπή τμήματος των επιφανειακών ριζών, πράγμα που θα είχε ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ανάπτυξης και την οψίμιση της καλλιέργειας, λόγω της προσωρινής μάρανσης των φυτών. Ενδείκνυται όπως τα ζιζάνια κατά το χρόνο εφαρμογής του σκαλίσματος να μην έχουν μεγάλη ανάπτυξη (ύψος μικρότερο των 15 εκατοστών) και γι’ αυτό τα πρώιμα σκαλίσματα είναι πιο αποτελεσματικά από τα όψιμα στον αραβόσιτο.

ΗΛΙΑΝΘΟΣ

Δεν κατέστη δυνατή η ολοκλήρωση της σποράς του ηλιάνθου εξαιτίας των ασταθών καιρικών συνθηκών που επικράτησαν το προηγούμενο διάστημα, έχοντας ως αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις να χαθεί το πλεονέκτημα της πρώιμης σποράς. Στις περιπτώσεις αυτές η σπορά πρέπει να ολοκληρωθεί το γρηγορότερο δυνατό, γιατί η παραπέρα οψίμιση προοιωνίζεται μειωμένες τελικές αποδόσεις.

Η ΜΕΤΑΦΥΤΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΠΝΟ

Η εποχή μεταφύτευσης στον καπνό εξαρτάται από την περιοχή και κυρίως από την επικρατούσα θερμοκρασία και κυμαίνεται από τις αρχές Μαρτίου έως και τα μέσα Ιουνίου, δηλαδή 2-3 μήνες μετά τη σπορά του στο σπορείο. Τα νεαρά φυτάρια πρέπει να έχουν ύψος περίπου 15 εκατοστά και να μεταφυτεύονται σε γραμμές, που οι αποστάσεις μεταξύ τους να είναι ανάλογες με τη γονιμότητα του χωραφιού, τους κλιματικούς παράγοντες που επικρατούν, την εφαρμοζόμενη ανόργανη λίπανση καθώς και από τον καλλιεργούμενο τύπο καπνού. Στις καλλιεργούμενες ποικιλίες αμερικάνικου τύπου (π.χ., Virginia) οι απαιτούμενες αποστάσεις μεταξύ των γραμμών είναι 80-100 εκατοστά, οι αποστάσεις επί της γραμμής 40-50 εκατοστά και ο αριθμός των φυτών στο στρέμμα περί τα 2.500 περίπου, ενώ στις μικρόφυλλες ποικιλίες ανατολικού τύπου (π.χ,. Μπασμάς) οι αποστάσεις είναι 40 εκατοστά μεταξύ των γραμμών, 10-12 εκατοστά επί της γραμμής και 20.000-25.000 φυτά στο στρέμμα. Στις περιπτώσεις που έχουμε ενδιάμεσες ποικιλίες, δηλαδή μετριόφυλλες και μεγαλόφυλλες ανατολικού τύπου, τα φυτά που μπαίνουν ανά στρέμμα κυμαίνονται από 8.000-15.000. Η μεταφύτευση πρέπει να γίνεται τις πρωινές και κυρίως τις απογευματινές ώρες και να ακολουθεί μετά μια άρδευση. Όσα φυτά «αστοχήσουν» κατά τη μεταφύτευση αντικαθίστανται μετά από μερικές ημέρες, οπότε συμπληρώνονται με το χέρι ή με μηχανές.

ΠΑΤΑΤΑ

Συνιστάται η συνδυασμένη καταπολέμηση των κύριων εντομολογικών εχθρών της πατάτας, όπως της φθοριμαίας, του δορυφόρου και των αφίδων, μεταξύ 25 και 30 Απριλίου και ανάλογα πάντα με τις καιρικές συνθήκες. Η αντιμετώπισή τους μπορεί να συνδυασθεί με την καταπολέμηση και του περονόσπορου, κάνοντας χρήση των κατάλληλων, εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων.

ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΩΠΙΣΤΙΚΑ ΦΥΤΑ

Ιδιαίτερη φροντίδα απαιτείται την εποχή αυτή για την αντιμετώπιση του ωιδίου. Ο μύκητας στον οποίo ωφείλεται ο περονόσπορος προκαλεί «στάχτωμα» των φύλλων και των νεαρών κορυφών, και ευνοείται την άνοιξη από τις υγρές και ζεστές συνθήκες. Η ασθένεια εμφανίζεται αρχικά με τη μορφή λευκών κηλίδων στην επιφάνεια των φύλλων, που σταδιακά εξαπλώνεται. Για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της χρησιμοποιείται θειάφι είτε σε σκόνη (επίπαση των φυτών) είτε σε βρέξιμη μορφή (ψεκασμός). Εφιστάται η προσοχή των παραγωγών, ώστε η εφαρμογή του θειαφιού να μη γίνεται όταν οι θερμοκρασίες του περιβάλλοντος είναι υψηλότερες των 27-28οC, γιατί υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν εγκαύματα στα φύλλα.

Η βερτισιλλίωση είναι μια ασθένεια που προκαλεί αρχικά μεταχρωματισμό των φυτών και στη συνέχεια επιφέρει μερική ή και ολική ξήρανσή τους. Αντιμετωπίζεται κυρίως με καλλιεργητικά μέτρα, όπως το κόψιμο και κάψιμο του προσβεβλημένου τμήματος του φυτού, η καταπολέμηση των ζιζανίων, η στάγδην άρδευση, η αποφυγή καλλιέργειας ευαίσθητων φυτών (π.χ., σολανώδη) σε κοντινή απόσταση και η χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού.